اختلال دو شخصیتی

اختلال دو شخصیتی چیست؟

اختلال دو شخصیتی یا چند شخصیتی، یک اختلال پیچیده‌ روانی است که در آن فرد، می‌تواند به دو یا چند شخصیت متفاوت تبدیل شده و در هر موقعیتی، فردی متفاوت بوده و رفتارهای مختلفی از خود نشان دهد؛ به طوری که شناخت و باور شخصیت او برای اطرافیان، سخت می‌شود.

ممکن است همه‌ انسان‌ها، تجربه‌هایی خفیف از اختلال دو شخصیتی را داشته باشند (مانند غرق در افکار شدن حین کار کردن)، اما افرادی که به اختلال دو شخصیتی مبتلا هستند، به صورت پیچیده‌تر و شدیدتر از این اختلال رنج می‌برند. بیماری اختلال دو شخصیتی یا DID، شامل اختلال در حافظه، آگاهی و درک فرد می‌شود. فردی که به بیماری اختلال دو شخصیتی مبتلا می‌شود، برای هر شخصیت خود، خاطرات مجزا و منحصر به فردی دارد و کاملا آن‌ها را باور دارد.

در اختلال دو شخصیتی، شخص علاوه بر هویت اصلی خود، دارای هویت‌های دیگری است که می‌توانند در کنار هویت اصلی، در هر موقعیتی ظاهر شوند و فرد را به آدم دیگری تبدیل کنند. افراد مبتلا به اختلال دو شخصیتی، متوجه رفتارهای عجیب و نادرست و غیر منطقی خود نشده و فقط اطرافیان را رنج می‌دهند.

برای درک بهتر اختلال دو شخصیتی، می‌توان از یک مثال استفاده کرد؛ فردی که دچار این اختلال شده است، ممکن است کارهایی را انجام دهد که در حالت عادی، آن‌ها را انجام نمی‌دهد. مثلا رانندگی با سرعت خیلی زیاد یا دزدی کردن. در این حالت‌ها، انگار نیرویی جدا از فرد، او را تشویق و وادار به انجام این کارها می‌کند و فرد از خود، قدرتی برای انتخاب و مقاومت ندارد.  هم‌چنین، سن، جنسیت، نژاد و حتی حرف زدن فرد نیز در هر کدام از شخصیت‌های او، می‌توانند متفاوت باشند. 

علائم اختلال دو شخصیتی

• افسردگی
• سر درد
• نداشتن درک از زمان
• ترس و وحشت
• فراموشی
• حالت خلسه
• اختلال در خواب
• اختلال در اشتها
• اقدام به خودکشی
• روان پریشی
• رفتارهای خشونت آمیز
• راه رفتن در خواب
• وحشت زدگی در خواب
• احساس گیجی
• فراموش کردن بخش‌هایی از روز
• فراموش کردن اطلاعات شخصی
• انتقاد ناپذیری
• تحریک پذیری
• عدم توجه و تمرکز
• احساس بی‌قراری
• بروز رفتارهای متفاوت با شخصیت اصلی فرد
• اختلالات جنسی
• سوءمصرف مواد مخدر و الکل

علت بروز اختلال دو شخصیتی

هنوز علت خاص و منحصر به فردی برای بروز اختلال دو شخصیتی وجود ندارد، اما تحقیقات نشان داده‌اند که تنش‌های دوران کودکی و رشد کردن در خانواده‌ی پر تنش و عصبی، می‌تواند در تکامل شخصیت کودک، اختلال ایجاد کرده و در همان دوران کودکی یا در آینده، سبب بروز اختلال دو شخصیتی در فرد گردد. 

تاثیرات اختلال دو شخصیتی بر زندگی فرد

• زوال شخصیت: احساس جدا بودن از بدن
• مسخ واقعیت: احساس غیر واقعی بودن دنیای بیرون
• فراموشی: ناتوانی در به یاد آوردن اطلاعات و اتفاقات مهم (ممکن است فرد مبتلا به اختلال دو شخصیتی ، هنگام گفتگو، موضوع بحث را فراموش کند).
• تغییر هویت: در این حالت، شخص نمی‌تواند بگوید کیست و در تعریف کردن علایق، باورها و عقاید مذهبی خود، با مشکل مواجه می‌شود.

تفاوت اختلال دو شخصیتی با اسکیزوفرنی

ممکن است افراد، اختلال دو شخصیتی را با بیماری اسکیزوفرنی اشتباه بگیرند؛ در حالی که این دو بیماری، با هم تفاوت دارند. اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که در آن، فرد توهم و هذیان دارد. یعنی چیزهایی را باور دارد که منطقی نیستند و چیزهایی رامی بیند و می‌شنود که غیر واقعی هستند.

تنها شباهت اختلال دو شخصیتی و اسکیزوفرنی این است که در هر دو بیماری، فرد در معرض خطر خودکشی قرار دارد.

پیشنهاد مطالعه مقاله:

شیزوفرنی

تشخیص اختلال دو شخصیتی

معمولا افراد مبتلا به اختلال دو شخصیتی، به درمان تمایلی نشان نمی‌دهند؛ زیرا متوجه رفتارهای عجیب خود نمی‌شوند اما در صورت مراجعه به روانپزشک، با بررسی سوابق پزشکی و خانوادگی فرد و پرسیدن سوالاتی در مورد رفتار و افکار فرد، پزشک می‌تواند به راحتی، اختلال دو شخصیتی را تشخیص دهد و درمان را آغاز کند.

برای درمان مشکلات روحی-روانی از مشاوره آنلاین تلفنی و متنی روانشناسی در سایت ایزو ویزیت استفاده نمایید.

همچنین انجام تست‌ شخصیت شناسی یکی از بهترین‌ اقداماتی است که می‌توانید برای شروع درمان مشکلات روحی-روانی انجام‌ دهید.

روش‌های درمان اختلال دو شخصیتی

درمان اختلال دو شخصیتی، یک پروسه‌ی طولانی مدت می‌باشد و هدف از درمان، کنترل علائم بیماری است؛ زیرا ممکن است اختلال دو شخصیتی، بعد از درمان نیز، مجددا بروز کند.
برای درمان اختلال دو شخصیتی، پزشک از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

دارو درمانی

پزشک برای حفظ تعادل خلق و خوی بیمار، برای او دارو تجویز می‌کند. نوع و دوز داروها، با توجه به شدت علائم اختلال دو شخصیتی، متفاوت خواهد بود. 
برخی از این داروها عبارتند از:

• داروهای تثبیت کننده‌ی خلق و خو: این داروها به کنترل علائم اختلال دو شخصیتی کمک می‌کنند.
• داروهای ضد روان پریشی: اگر پس از درمان، علائم اختلال دو شخصیتی یا افسردگی در فرد ادامه داشته باشد، پزشک از این داروها استفاده می‌کند.
• داروهای ضد افسردگی: از آن جایی که فرد مبتلا به اختلال دو شخصیتی، ممکن است به افسردگی نیز مبتلا شود، احتمال دارد پزشک داروهای ضد افسردگی را نیز تجویز کند.
• داروهای ضد اضطراب: این داروها برای کنترل و درمان اختلالات خواب و اضطراب استفاده می‌شوند.

روان‌درمانی و مشاوره

یکی دیگر از روش‌های درمان اختلال دو شخصیتی، روان درمانی و مشاوره است.
روان درمانی به روحیه‌ی فرد کمک می‌کند تا با اختلالات این بیماری مبارزه کند. 
روان درمانی می‌تواند فردی، گروهی و خانوادگی باشد.

بستری شدن در بیمارستان

اگر فرد رفتارهای خطرناکی داشته باشد، نیاز به بستری شدن دارد تا علائم و رفتارهای ناشی از اختلال دو شخصیتی او، مورد بررسی قرار گیرد و در محیطی ایمن و آرام، ثابت نگه داشته شود.

بیماری اختلال دو شخصیتی، یک اختلال روانی است که می‌تواند خطر خودکشی را برای فرد به دنبال داشته باشد؛ بنابراین، بهتر است در صورت مشاهده‌ی علائم اختلال دو شخصیتی در کودکان، نوجوانان و یا بزرگسالان، هر چه سریع تر برای درمان اقدام کنید.