گرمازدگی؛ علل و درمان گرمازدگی

گرمازدگی که یکی از دردسرهای روزای تابستانی و یک وضعیت پزشکی جدی‌ست که می‌تواند در اثر قرارگیری طولانی‌مدت در معرض گرما و رطوبت بالا رخ دهد. در این شرایط، سیستم کنترل دمای بدن دچار اختلال می‌شود و درجه حرارت بدن به بالاتر از 40 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این افزایش دما می‌تواند به آسیب جدی به مغز و سایر اندام‌های حیاتی منجر شود. در صورت مشاهده هرگونه علائم گرمازدگی، باید فوراً فرد را به محیط خنک منتقل کرده و با مراقبت‌های پزشکی لازم، درمان شود. عدم درمان به موقع گرمازدگی می‌تواند عواقب جدی و حتی کشنده داشته باشد.

ویزیت آنلاین با پزشک عمومی

دریافت مشاوره

علل گرمازدگی

گرمازدگی دلایلی زیادی دارد و از مهم ترین عوامل گرمازدگی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• قرارگیری طولانی مدت در معرض دمای بالا و رطوبت زیاد: هوای گرم و شرجی می‌تواند از خنک شدن بدن از طریق تعریق جلوگیری کرده و باعث افزایش دمای بدن شود.
• فعالیت بدنی سنگین در محیط گرم: ورزش یا کار سخت در هوای گرم باعث تولید گرمای بیشتر در بدن می‌شود که اگر به درستی دفع نشود، می‌تواند به گرمازدگی منجر شود.
• شرایط زمینه‌ای: افراد مسن، کودکان، افراد چاق و کسانی که دارای بیماری‌های قلبی، دیابت، یا مشکلات تنفسی هستند، در معرض خطر بیشتری برای گرمازدگی قرار دارند.
• مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند دیورتیک‌ها، برخی داروهای ضدافسردگی و ضدپارکینسون می‌توانند خطر گرمازدگی را افزایش دهند.

علائم گرما زدگی در بزرگسالان

از علائم گرمازدگی در بزرگسالان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درجه حرارت بالای بدن: یکی از مهمترین نشانه‌های گرمازدگی، افزایش دمای بدن به بالاتر از 40 درجه سانتی‌گراد است.
• تغییر در عرق کردن: در گرمازدگی ناشی از آب و هوای گرم، پوست فرد داغ و خشک به نظر می‌رسد، زیرا تعریق متوقف شده است.
• حالت تهوع و استفراغ: برخی افراد مبتلا به گرمازدگی دچار ناراحتی گوارشی، تهوع یا استفراغ می‌شوند.
• پوست سرخ رنگ: افزایش دمای بدن می‌تواند باعث قرمزی و سرخی پوست شود.
• تنفس سریع و سطحی: برای جبران کمبود اکسیژن، فرد ممکن است تنفس سریع اما سطحی داشته باشد.
• افزایش ضربان قلب: گرمازدگی فشار زیادی به قلب وارد می‌کند، زیرا قلب باید سخت‌تر کار کند تا خون را در تلاش برای خنک کردن بدن گردش دهد. در نتیجه، ضربان قلب به شدت افزایش می‌یابد.
• سردرد : سردرد شدید یکی دیگر از علائم گرمازدگی است که می‌تواند با احساس تپش در سر همراه باشد.

علائم گرمازدگی در کودکان

گرمازدگی می‌تواند برای کودکان بسیار خطرناک باشد، زیرا سیستم تنظیم دمای بدن آنها هنوز در حال رشد و تکامل است. والدین باید نسبت به علائم هشدار دهنده گرمازدگی در کودکان هوشیار باشند که شامل موارد زیر است:

• سردرد
• تهوع و استفراغ
• گیجی و سردرگمی
• پوست قرمز رنگ، خشک و داغ
• بی‌قراری و ناآرامی
• ضربان قلب تند و سریع
• سرگیجه
• ضعف و بی‌حالی
• تنفس سطحی و سریع
• از دست دادن هوشیاری یا بیهوشی

اگر در حین صحبت با کودک، او واکنش نشان نمی‌دهد، بی‌حال به نظر می‌رسد، گویی توانایی درک محیط اطراف را ندارد، یا حتی با لمس کردن نیز هیچ واکنشی از خود نشان نمی‌دهد، احتمالاً دچار گرمازدگی شده است.

پیشنهاد خواندن

---

آنفولانزا چیست؟ علائم و درمان بیماری آنفولانزا

گرمازدگی چقدر طول می‌کشه؟

در موارد خفیف گرمازدگی که به سرعت تشخیص داده شده و درمان شروع شود، بهبودی می‌تواند در عرض چند دقیقه یا چند ساعت پس از خنک کردن بدن و از بین برود. اما در موارد شدیدتر گرمازدگی که باعث افزایش قابل توجه دمای بدن، تغییرات رفتاری و از دست رفتن هوشیاری شده باشد، روند بهبودی ممکن است چند روز یا حتی چند هفته طول بکشد. در این موارد، معمولاً نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دریافت مایعات وریدی، خنک کردن فعال بدن و درمان علائم و عوارض جانبی وجود دارد.

درمان خانگی گرمازدگی

استراحت در یک محل خنک، نوشیدن مایعات خنک و پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی، دوش آب سرد گرفتن، نشستن در وان حاوی آب سرد یا استفاده از حوله آغشته به آب خنک بر روی پوست و پوشیدن لباس‌های سبک و غیر چسبان می‌تواند از از جمله راهکار‌های درمان خانگی گرمازدگی باشد.

برای درمان گرما زدگی چه بخوریم؟

«برای گرمازدگی چی خوبه؟» برخی از موادغذایی و نوشیدنی‌های مناسب برای درمان گرمازدگی شامل:

• آب: نوشیدن مقدار زیادی آب برای جلوگیری از کم‌آبی بدن بسیار مهم است.
• آب نارگیل: آب نارگیل طبیعی حاوی الکترولیت‌هایی مانند پتاسیم و سدیم است که به بازگرداندن تعادل الکترولیت‌ها در بدن کمک می‌کند.
• محلول‌های الکترولیت: نوشیدنی‌های ورزشی یا محلول‌های الکترولیت مانند او آر اس (ORS) که می‌توانند به سرعت الکترولیت‌های از دست رفته را جایگزین کنند.
• آب میوه‌های طبیعی: آب هندوانه، آب لیمو و آب خیار که هم آب‌رسانی می‌کنند و هم ویتامین‌ها و مواد معدنی مفیدی دارند.
• میوه‌های آبدار: میوه‌هایی مانند هندوانه، خیار، پرتقال، و توت‌فرنگی که آب زیادی دارند و به هیدراته نگه‌داشتن بدن کمک می‌کنند.
• سبزیجات: مانند کاهو، خیار، و کرفس که آب‌رسانی خوبی دارند و می‌توانند به رفع گرمازدگی کمک کنند.
• ماست: یک منبع خوب پروبیوتیک‌ها و همچنین حاوی آب و الکترولیت‌هاست.
• نعناع: دارای خاصیت خنک‌کنندگی است و می‌توان آن را به صورت چای نعناع یا اضافه شده به آب مصرف کرد.

چطوری از گرمازدگی جلوگیری کنیم؟

وقتی گرمای هوا زیاد است، بهترین راهکار قرار گرفتن در محیطی با تهویه مطبوع است. اگر مجبور به بیرون رفتن هستید، با انجام این مراحل می‌توانید از گرمازدگی جلوگیری کنید: لباس‌های سبک، روشن و گشاد بپوشید و از کلاه لبه‌دار استفاده کنید. ضد آفتاب با ضریب محافظت (SPF) 30 یا بیشتر استفاده کنید. مایعات زیادی بنوشید؛ توصیه می‌شود روزانه حداقل هشت لیوان آب، آب‌میوه یا آب سبزیجات مصرف کنید تا از کمبود آب جلوگیری شود. در روزهای گرما و رطوبت شدید، علاوه بر آب، نوشیدنی‌های ورزشی غنی از الکترولیت مانند آب هندوانه، لیموترش، مرکبات، آب نارگیل و کرن‌بری را نیز مصرف کنید تا از کاهش نمک بدن جلوگیری شود.

برای گرمازدگی چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

برای گرمازدگی، در صورت مشاهده علائم زیر باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• دمای بدن بالای 40 درجه سانتی‌گراد (104 درجه فارنهایت).
• گیجی یا از دست دادن هوشیاری شامل سردرگمی، ناتوانی در پاسخ به محرک‌ها، یا از دست دادن هوشیاری.
• تپش قلب نامنظم یا بسیار سریع.
• تنفس‌های کوتاه و سریع که ممکن است با مشکل تنفسی همراه باشد.
• حتی در دمای بالا، پوست ممکن است خشک و داغ باشد.
• تهوع و استفراغ شدید که نمی‌توان مایعات را نگه داشت.
• تشنج یا لرزش شدید بدن.

کلام آخر

گرمازدگی می‌تواند به سرعت به یک وضعیت خطرناک تبدیل شود، بنابراین پیشگیری و توجه به علائم اولیه بسیار مهم است. با پوشیدن لباس‌های مناسب، مصرف کافی مایعات و پرهیز از فعالیت‌های سنگین در ساعات اوج گرما می‌توان از بروز گرمازدگی جلوگیری کرد. اگر علائمی چون افزایش شدید دمای بدن، گیجی، تهوع یا عدم تعریق مشاهده شد، باید فوراً اقدامات خنک‌کننده را آغاز کرده و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کرد. حفظ خونسردی و توجه به نیازهای بدن در روزهای گرم می‌تواند به حفظ سلامتی و جلوگیری از مشکلات جدی کمک کند.