دلایل خارش پوست و روشهای درمان آن | راهنمای تسکین سریع
تهیه شده زیر نظر : تیم علمی تحقیقاتی ایزوویزیت

گاهی اوقات خارش پوست بدون علت مشخصی رخ میدهد، اما در مواردی نیز نشانهای از یک بیماری میتواند باشد. این مشکل ممکن است به حدی آزاردهنده شود که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله، به بررسی دلایل مختلف خارش پوست و راهکارهای درمانی آن خواهیم پرداخت. همچنین میتوانید برای درمان سریع خارش پوست از بهترین دکتر آنلاین پوست یا بهترین متخصص پوست و مو در مشهد مشاوره دریافت کنید.

متخصص بیماری های پوست (درماتولوژی)

علت خارش پوست چیست؟
خارش پوست میتواند نشانه بسیاری از مشکلات پوستی و سیستمیک باشد. در ادامه به برخی از رایجترین دلایل خارش پوست اشاره میکنیم:
- وضعیت پوست
خشکی پوست، اگزما، درماتیت تماسی، پسوریازیس، کهیر و عفونتهای قارچی یا باکتریایی پوست از جمله عللی هستند که میتوانند موجب خارش شوند.
- داروها
برخی داروها مانند مهارکنندههای ACE، آلوپورینول، آمیودارون، ادرارآورها، استروژن، اپیوییدها و سیمواستاتین میتوانند عارضه جانبی خارش داشته باشند.
- بیماریهای عصبی
شینگلز، ام اس، سکته مغزی، تومورهای مغزی و آسیب به اعصاب از جمله بیماریهای عصبی هستند که میتوانند با علامت خارش پوست همراه باشند.
- اختلالات روانپزشکی
افسردگی، اضطراب، وسواس فکری، سایکوز و تریکوتیلومانیا از جمله بیماریهای روانی هستند که گاهی با خارش پوست ارتباط دارند.
- سایر بیماریها
بیماریهای کلیوی، کبدی، تیروییدی، برخی سرطانها، دیابت، کم خونی، HIV و پروسههای درمانی مانند دیالیز، شیمیدرمانی و رادیوتراپی نیز میتوانند موجب خارش پوست شوند.
بهترین دارو برای خارش پوست
برای درمان خارش بدن، استفاده از کرمها و پمادهای ضد خارش بسیار مؤثر است. این محصولات میتوانند به طور قابلتوجهی خارش را کنترل کنند. پمادهای حاوی آنتیهیستامین و کلسینوئورین میتوانند خارش و قرمزی پوست را کاهش دهند. همچنین، شامپوهای ضد قارچ میتوانند از بروز خارش و عفونتهای قارچی جلوگیری کنند. علاوه بر این، داروهای خوراکی نیز میتوانند به تسکین خارش کمک کنند. برخی از این داروها شامل کلاریتین، زیرتک و بنادریل هستند که علائم خارش را کاهش میدهند. همچنین، داروهایی مانند تربینافین یا لامیزیل میتوانند به بهبود علائم خارش ناشی از عفونتهای قارچی کمک کنند.
چه غذاهایی باعث خارش پوست میشود؟
خارش پوست میتواند نشانه حساسیتهای غذایی متعددی باشد. برخی از رایجترین مواد غذایی که ممکن است موجب خارش و تحریک پوست شوند عبارتند از:
- سویا
حساسیت به پروتئینهای موجود در سویا مانند توفو، میسو و تمپه میتواند باعث خارش، اگزما و درماتیت آتوپیک شود. سایر علائم شامل تورم، سوزش دهان، دردهای گوارشی و خس سینه است.
- بادام زمینی
حساسیت به بادام زمینی یکی از خطرناکترین آلرژیهای غذایی است که میتواند علائمی مانند کهیر، تورم، خارش، مشکلات تنفسی و در موارد شدید آنافیلاکسی ایجاد کند.
- گندم
حساسیت به پروتئینهای گندم از جمله گلوتن، خارش، مشکلات گوارشی و تنفسی را در پی دارد. افراد حساس باید از گندم و فرآوردههای آن اجتناب کنند.
- شیر گاو
پروتئینهای شیر گاو مانند کازئین و پروتئین وی میتوانند باعث تورم لب و گلو، خارش دور دهان، استفراغ، اسهال و آنافیلاکسی شوند.
- تخم مرغ
حساسیت به پروتئینهای سفیده تخم مرغ مانند اووآلبومین، کهیر، قرمزی، خارش و مشکلات گوارشی را سبب میشود.
- آجیل درختی
آجیلهایی چون بادام، گردو و فندق حاوی پروتئینهایی هستند که میتوانند واکنش آلرژیک، سوزش، قرمزی و خارش پوست ایجاد کنند.
- ماهی
حساسیت به پروتئینهای ماهی مانند پاروآلبومینها، درد معده، کهیر و خارش پوست را به همراه دارد.
افرادی که دچار خارش پوست هستند، باید موارد غذایی آلرژیزا را شناسایی و از رژیم غذایی خود حذف کنند. در صورت بروز علائم شدید، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
علت خارش پوست صورت
خارش صورت اغلب در گونه ها و بینی بروز پیدا می کند و ممکن است همراه با قرمزی و التهاب باشد. این خارش می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود:
- خشکی پوست صورت:
پوست صورت به دلیل عوامل محیطی مانند هوای خشک، مصرف صابون یا مواد شیمیایی نامناسب دچار خشکی میشود که باعث خارش خواهد شد.
- سن:
با افزایش سن، پوست صورت نازکتر و شکنندهتر میشود که باعث ایجاد خارش میگردد.
- بیماریهای پوستی:
برخی بیماریهای پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و درماتیت سبورئیک میتوانند باعث خارش صورت شوند.
- حساسیت و آلرژی:
مواجهه با مواد آلرژن مانند محصولات آرایشی، غذاها یا محرکهای محیطی میتواند باعث واکنش آلرژیک و خارش پوست صورت شود.
خارش پوست اطراف واژن
خارش پوست اطراف واژن میتواند دلایل متعددی داشته باشد و ممکن است ناراحتکننده باشد. در اینجا برخی از علل رایج و راهحلهای ممکن ذکر شدهاند:
- عفونت قارچی:
علائم: خارش شدید، ترشحات سفید و غلیظ.
درمان: استفاده از کرمهای ضدقارچ یا داروهای خوراکی تجویزی پزشک.
- عفونت باکتریایی (واژینوز باکتریایی):
علائم: ترشحات خاکستریرنگ یا سفید همراه با بوی نامطبوع.
درمان: مصرف آنتیبیوتیکها تحت نظر پزشک.
- عفونتهای مقاربتی (STI):
علائم: ممکن است شامل خارش، ترشحات غیرعادی، زخمها و درد باشد.
درمان: بستگی به نوع عفونت دارد و نیاز به مشاوره پزشکی دارد.
- آلرژی یا تحریک:
علائم: خارش، قرمزی و تورم.
درمان: شناسایی و جلوگیری از تماس با مواد محرک مانند صابونهای معطر، دستمالهای بهداشتی معطر، و مواد شوینده.
- خشکی واژن:
علائم: خارش، سوزش و درد در زمان رابطه جنسی.
درمان: استفاده از مرطوبکنندههای واژینال و مشورت با پزشک.
- درماتیت تماسی:
علائم: خارش، قرمزی و التهاب.
درمان: اجتناب از مواد محرک و استفاده از کرمهای ضدالتهاب.
خارش پوست افراد دیابتی
خارش پوست در افراد دیابتی میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند قند خون بالا، آسیب عصبی، عفونتهای پوستی و خشکی باشد. این خارش میتواند کیفیت زندگی فرد را تحتتأثیر قرار دهد و به خواب و راحتی روزانه او آسیب برساند. برای مدیریت خارش، کنترل دقیق قند خون، استفاده منظم از مرطوبکنندهها، رعایت بهداشت شخصی و انتخاب لباسهای نخی و گشاد توصیه میشود. در صورتی که خارش با این روشها بهبود نیابد، مراجعه به پزشک ضروری است تا علت اصلی خارش تشخیص داده شده و درمان مناسب تجویز شود.
خارش بدن در شب
بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به خارش مزمن، از تشدید خارش در شب شکایت دارند. این خارش شدید شبانه میتواند خواب را مختل کرده و کیفیت زندگی فرد را بهطور جدی تحتتأثیر قرار دهد. خارش شبانه معمولاً با ریتم سیرکادین (ریتم شبانهروزی بدن) مرتبط است. بهعنوان نمونه، افزایش دمای بدن و افزایش جریان خون به پوست در ساعات پایانی روز، منجر به گرمتر شدن پوست و ایجاد حس خارش میشود. همچنین، ترشح بیشتر سیتوکینهای التهابی در شب و از دست دادن آب بیشتر توسط پوست نیز میتوانند عامل این خارش باشند. در صورتی که خارش شبانه با روشهای خانگی تسکین نیابد، ضروری است برای بررسیهای بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
کلام آخر
خارش پوست میتواند نشانگر مشکلات مختلفی از جمله شرایط پوستی، عفونتها، آلرژیها و بیماریهای مزمنی مانند دیابت باشد. این مشکل نه تنها ناراحتکننده است، بلکه میتواند کیفیت زندگی فرد مختل میکند. ازاینرو، تشخیص دقیق علت خارش و پیگیری درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. در کنار مراجعه به پزشک، رعایت بهداشت شخصی، استفاده از محصولات ملایم و مراقبتهای روزانه میتواند در کاهش علائم مؤثر باشد.