مشاوره آنلاین تلفنی و متنی
سردرد و میگرن

سردردها انواع مختلف و علت‌های بسیار متعددی دارند. اکثر بیماری‌ها، سردرد را به عنوان علائم اولیه در خود دارند. مطمئنا همه‌ ما در دوره‌ای از زندگی خود، سردرد را تجربه کرده‌ایم. در این مقاله، انواع سردرد، علت و علائم هر کدام را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

انواع سردرد:

• سردرد تنشی یا عصبی
• سردرد خوشه‌ای یا کلاستر
• سردرد سینوسی
• میگرن
• سردرد تنشی

سردرد تنشی یا عصبی رایج‌ترین نوع سردرد است. گرفتگی یا فشار در اطراف پیشانی یا پشت سر و گردن اتفاق می‌افتد؛ مانند زمانی که چیزی جمجمه‌ شخص را می‌فشارد.
این مشکل می‌تواند باعث درد خفیف، متوسط یا شدید در پشت چشم و سر و گردن شود. هم چنین می‌تواند از پشت سر شروع شده و به جلوی سر گسترش یابد و یا به درد فشرده در اطراف سر تبدیل شود. گاهی ممکن است در عضلات گردن، شانه‌ها و فک احساس سفتی و درد ایجاد کند.

علل سردرد تنشی

سردرد تنشی در برخی از افراد، به دلیل گرفتگی عضلات پشت گردن و پوست سر ایجاد می‌شود. این نوع انقباضات می‌تواند در اثر علت‌های مختلف ایجاد شود:

• استرس کار، مدرسه، خانواده، دوستان و یا روابط دیگر
• قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس زا
• استراحت ناکافی 
• وضعیت بدن
• استرس عاطفی یا ذهنی
• اضطراب
• خستگی
• گرسنگی
• سطح آهن پایین
• الکل
• کافئین
• مشکلات فک یا دندان
• خستگی چشم
• کمبود آب بدن
• کنار گذاشتن وعده‌های غذایی
• سیگار
• سرماخوردگی، آنفولانزا یا عفونت سینوس 

علائم سردرد تنشی

علائم سردرد تنشی شامل موارد زیر است: 

• درد مبهم سر
• فشار در اطراف پیشانی
• حساسیت اطراف پیشانی و پوست سر

درمان سردرد تنشی

بهتر است سردردهای تنشی را بلافاصله پس از شروع، هنگامی که هنوز علائم این بیماری خفیف هستند درمان کنید.
راه‌های درمان سردرد‌های تنشی شامل موارد زیر است:

• نوشیدن آب 
• خواب کافی
• تغذیه‌ مناسب
• داروهای مسکن
• داروهای شل‌کننده عضلات
• رفتار درمانی
• طب سوزنی
• ماساژ درمانی 
• فیزیوتراپی
• مدیریت استرس

سردرد خوشه‌ای یا کلاستر 

سردرد خوشه‌ای یا کلاستر یکی از دردناکترین انواع سردردهاست. این سردرد مجموعه‌ای از سردرهای نسبتا کوتاه اما بسیار دردناک است. سردرد خوشه‌ای معمولا شما را در نیمه شب با درد شدید در یک چشم یا یک طرف سر بیدار می‌کند.
حملات مکرر می‌توانند از هفته‌ها تا ماه‌ها ادامه داشته‌باشند. سردردهای خوشه‌ای معمولا دوره‌ای هستند. خوشبختانه این نوع سردرد نادر است و تهدید کننده نیست.

علائم سردرد خوشه‌ای

سردرد خوشه‌ای معمولا بدون هشدار و به طور ناگهانی شروع می‌شود. گرچه ممکن است ابتدا حالت تهوع و هاله‌ شبه میگرنی داشته باشد.

علائم و نشانه‌های شایع در هنگام سردرد خوشه‌ای عبارتند از:

• ناراحتی یا احساس سوزش خفیف
• کوچک‌تر شدن مردمک یک چشم 
• قرمزی یا سوزش چشم 
• آبریزش بینی یا گرفتگی بینی 
• صورت قرمز و گرم 
• تعریق 
• حساسیت به نور 
• درد یک طرفه
• بی قراری
• رنگ پریدگی پوست
• ورم اطراف چشم
• افتادگی پلک
• سرعت سردرد خوشه‌ای معمولا در عرض 5 یا 10 دقیقه به شدت خود می‌رسد.
• مدت زمان سردرد خوشه‌ای معمولا بین 30 تا 90 دقیقه طول می‌کشد اما می‌تواند تا 3 ساعت هم برسد ولی پس از آن ناپدید می‌شود.
• ممکن است روزانه یک تا سه مورد از این سردرد‌ها اتفاق بیفتد. حتی ممکن است سردرد خوشه‌ای به صورت فصلی رخ دهد مثلا هر بهار یا هر پاییز.
• تقریبا همیشه در یک طرف سر ایجاد می‌شود و در طی یک دوره، همان سمت می‌ماند.
• ممکن است ضربان‌دار یا ثابت باشد.
• ممکن است در پشت یا اطراف یک چشم احساس شود.
• ممکن است به پیشانی، شقیقه، بینی، گونه یا لثه‌ فوقانی آن سمت گسترش یابد.
• ممکن است پوست سر حساس شود.

علت سردرد خوشه‌ای

• دود سیگار
• بوهای شدید
• ناهنجاری در ساعت بیولوژیکی بدن (هیپوتالاموس)
• مصرف زیاد الکل

سردردهای سینوسی

سینوس‌های شما، فضاهای پر از هوا در داخل پیشانی، استخوان گونه و پشت پل بینی هستند. وقتی ملتهب می‌شوند، معمولا به دلیل واکنش آلرژیک یا عفونت، متورم می‌شوند، مخاط بیشتری ایجاد می‌کنند و کانال‌های تخلیه‌ آن مسدود می‌شود. تجمع فشار در سینوس، باعث سردرد می‌شود.

علائم سردرد سینوسی

• درد عمیق و مداوم در استخوان گونه، پیشانی یا بینی
• هنگامی که سر را به طور ناگهانی حرکت می‌دهید یا فشار می‌آورید، معمولا درد بیشتر می‌شود.
• در هر زمان ممکن است پیش بیاید.
• آبریزش بینی
• تب

رابطه‌ آلرژی و سردرهای سینوسی

آلرژی می‌تواند باعث گرفتگی سینوس شود که باعث سردرد می‌شود. درمان آلرژی می‌تواند گرفتگی را کاهش دهد اما درد سر را تسکین نمی‌دهد. این دو بیماری باید جداگانه درمان شوند.

میگرن

مطمئنا شما در دوره‌ای از زندگی خود دچار سردرد شده‌اید. دردی تپنده و تند که روال زندگی شما را مختل می‌کند و به نظر می‌رسد بهتر نمی‌شود. اکنون شدت و زمان این درد را دوبرابر کنید. این یک اختلال سردرد به نام "میگرن" یا "سردرد میگرنی" است.

میگرن سردرد ناتوان‌کننده‌ی تکرار شونده، با شدت متوسط و شدید است. سردرد میگرنی سومین بیماری شایع در جهان است. با وجود چنین شیوع بالایی، درک اندکی از علائم و درمان آن وجود دارد.

میگرن چیست؟

میگرن یک بیماری شایع عصبی است که باعث درد شدید می‌شود و احساس تپش در یک طرف سر، وجود دارد. ممکن است چندین ساعت طول بکشد و ممکن است تا چند روز ادامه یابد.
معمولا میگرن شامل سردردی همراه با حالت تهوع است. استفراغ، حساسیت به نور، بو یا صدا، سرگیجه، اختلالات بینایی، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی صورت، دست‌ها یا پاها.

حملات میگرنی ممکن است بدون هشدار به طور ناگهانی بروز کند یا ممکن است عوامل محرک مشخصی مانند حذف یک وعده غذایی، قرار گرفتن در معرض دود، آلودگی هوا، دوره‌ی قاعدگی، تغییر سطح هورمون‌ها و. . . باعث ایجاد این سردرد شوند.

بیشتر حملات میگرن از 4 تا 72 ساعت طول می‌کشد. داشتن میگرن، می‌تواند ناتوان‌کننده باشد و شخص نتواند فعالیت‌های روزمره‌اش را انجام دهد.

علت میگرن

هنوز علت اصلی آن ثابت شده نیست اما در علائم شناخته شده به عنوان حمله‌ی میگرنی، برخی از پزشکان معتقدند مغز افرادی که میگرن دارند نسبت به مغز افرادی که این بیماری را ندارند، در برابر محرک‌های محیطی مانند استرس یا اختلال خواب، واکنش شدیدتری نشان می‌دهد.

علت حمله‌ی میگرنی چیست؟

تحقیقات نشان داده است که عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در این امر نقش داشته باشند. عوامل محرک و دلایل زیادی می‌توانند برای حملات میگرنی وجود داشته باشند که شامل موارد زیر است:

• تغییرات هورمونی
• نوشیدنی‌ها
• غذاها
• استرس
• داروها
• عوامل جسمی
• محرک‌های حسی

علائم میگرن و سردردهای میگرنی

علائم میگرن بسته به نوع آن و از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. به طور کلی حمله‌ میگرنی بسیار دردناک است و می‌تواند زندگی روزمره‌ی شما را مختل کند.

از رایج‌ترین علائم میگرن:

• درد در سر که اغلب به عنوان یک احساس ضربان شدید شناخته می‌شود.
• معمولا در یک طرف سر است اما گاهی در دو طرف سر و گاهی اوقات از یک طرف سر شروع می‌شود و به طرف دیگر حرکت می‌کند.
• حساسیت به نور(فضای تاریک در هنگام حملات می‌تواند کمک کننده باشد).
• حساسیت به صدا، که می‌تواند صداهای معمولی را نیز غیرقابل تحمل کند.
• حساسیت به لمس یا درد ناشی از لمس‌های ملایم مانند مسواک زدن، شانه کردن مو، لمس صورت با بالشت و. . .
• تهوع و استفراغ
• سردرد ضربان‌دار
• گردن درد یا سفتی گردن
• خستگی
• مشکل در تمرکز
• سرگیجه
• افسردگی یا اضطراب
• صدای زنگ در گوش
• درد سینوس
• اسهال
• بیزاری از بوها
• میل شدید به غذا
• تحریک‌پذیری

علائم دیگر میگرن که کمتر شایع است:

• سرد شدن دست یا پا
• یبوست
• مشکل در صحبت کردن به صورت واضح
• مشکل در درک اطلاعات کتبی یا گفتاری
• گوش درد
• تورم صورت
• تکرر ادرار
• تشنگی زیاد
• درد فک
• عرق شبانه
• کابوس
• بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن دست و پا یا صورت

مردم معمولا میگرن را به صورت زیر توصیف می‌کنند:

• ضربان‌دار
• ذق ذق کننده
• سوراخ کننده
• کوبنده
• ناتوان‌کننده و طاقت فرسا.

هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند به تشخیص میگرن منجر شود. بلکه پزشک با ارزیابی بیمار و سابقه‌ی خانوادگی وهمچنین انجام آزمایش‌های خون و تصویربرداری برای اینکه مطمئن شود سردرد دلایل دیگری ندارد، به وجود میگرن پی می‌برد.

درمان سردرد میگرنی

هیچ درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد! اما روش‌های درمانی و شیوه‌ زندگی می‌تواند به کاهش حملات در یک فرد کمک کند و شدت حملات را کمتر کند.
گاهی اوقات با تغییرات زندگی و عادات روزمره تسکین می‌یابد اما گاهی ممکن است نیاز به مشورت با پزشک باشد. درمان پزشکی به همراه اصلاح سبک زندگی، در کنترل این بیماری به شما کمک می‌کند.

تغییر در سبک زندگی می‌تواند در کاهش حملات و شدت آن کمک کند که شامل:

• خواب کافی و با کیفیت
• کاهش استرس
• نوشیدن مقدار کافی آب
• ورزش منظم اما خفیف
• کاهش مصرف گلوتن

انواع میگرن

انواع میگرن شامل موارد زیر است:

1. میگرن با‌هاله
2. میگرن بدون هاله

میگرن با‌هاله

میگرن با‌هاله به عنوان هشدار برای بسیاری از بیمارن عمل می‌کند و نشانه‌ی میگرن است. هاله با اختلالات حسی مختلفی مشخص می‌شود که شامل موارد زیر است:

• افکار گیج‌کننده
• لکه‌های دیداری درخشان
• خطوط زیگزاگ
• لکه‌های کور یا حتی از دست دادن موقتی بینایی

میگرن بدون هاله

در این نوع از میگرن، بیمار هیچ‌گونه اختلال در هاله یا احساس را تجربه نمی‌کند. تقریبا بیشتر افراد، میگرن را بدون هیچ‌گونه اختلال حسی یا هاله‌ای تجربه می‌کنند. با وجود این، حتی در میگرن‌های بدون هاله، فرد دچار حمله یا شروع حمله‌ی میگرن می‌شود و یکی دو روز قبل، علائم آن را تجربه می‌کند.

انواع دیگر میگرن

علاوه بر طبقه‌بندی مبتنی بر هاله، چند نوع دیگر از میگرن نیز وجود دارند که عبارتند از:

• میگرن مزمن: هنگامی که حملات میگرنی بیش از 15 روز در ماه رخ می‌دهد.
• میگرن قاعدگی: وقتی که حمله‌ی میگرنی به نوعی با الگوی چرخه‌ی قاعدگی مرتبط باشد.
• میگرن همی پلژی: میگرن به طور موقت یک طرف بدن را ضعیف می‌کند.
• میگرن شکمی: حمله‌ میگرنی را به اختلال عملکرد روده و شکم مرتبط می‌کند.
• میگرن همراه با هاله‌ی ساقه مغز: نوع بسیار کمیابی از میگرن که می‌تواند علائم عصبی شدید را ایجاد کند.

ازکجا متوجه شویم که سردرد، حمله‌ی میگرنی است؟

حملات میگرنی به طور معمول باعث یک درد ضربان‌دار در یک طرف سر می‌شود، اگرچه این درد می‌تواند دو طرف سر و گاهی صورت را تحت تاثیر قرار دهد. درد این بیماری معمولا طی ساعت‌ها ایجاد می‌شود، با فعالیت بدنی معمول هم بیشتر می‌شود، اغلب با حالت تهوع و حساسیت به نور همراه است.

تفاوت سردرد میگرنی با سردرد تنشی

سردردهای تنشی همه‌ی علائم میگرن، مانند حالت تهوع و استفراغ را ندارند. در موارد نادر، سردرد تنشی می‌تواند منجر به حساسیت به نور و صدای بلند، شبیه به میگرن شود و به طور متوسط یک یا دوبار در ماه اتفاق میفتد.
با این حال سردردهای تنشی نیز می‌توانند مزمن شوند.

تفاوت سردرد میگرنی با سردرد خوشه‌ای

برخلاف سردردهای میگرنی و تنشی، سردرد خوشه‌ای معمولا با عوامل محرک مانند غذا، تغییرات هورمونی یا استرس در ارتباط نیست. با این حال هنگامی که یک دوره‌ی خوشه‌ای شروع می‌شود، نوشیدن الکل یا استرس ممکن است به سرعت باعث سردرد شود.

چه زمانی باید برای سردرد به پزشک مراجعه کنیم؟

اکثر افراد با روند سردرد خود آشنا هستند اما سردردهایی که دو روز یا بیشتر به طول می‌انجامد و همچنین سردردهایی که باعث علائمی مانند تب، سفتی گردن، گیجی و یا فلجی همراه باشند، باید توسط پزشک بررسی شوند.