مشاوره قبل و بعد از عمل دیسک کمر و گردن

مشاوره‌ی قبل و بعد از عمل دیسک کمر و گردن

دیسک چیست؟

دیسک‌ها درواقع بلبرینگ‌های زنده هستند که در بین مهره‌های ما قرار گرفته‌اند و باعث می‌شوند که ما به طرف جلو و عقب و طرفین خم شویم یا بتوانیم بچرخیم.
درواقع دیسک‌ها، فاصله بین مهره‌ها هستند. از لحاظ جنس و نوع، دیسک یک نوع غضروف است و از لحاظ ساختمانی، دیسک از یک حلقه و هسته تشکیل شده است؛ درست مانند تایر ماشین که دارای یک لاستیک پر از باد است و یک لاستیک دیگر که در پیرامون آن قرار گرفته است.
در کمر ما 5 مهره وجود دارد که 5 عدد دیسک در بین آن‌ها قرار گرفته است.

کار دیسک کمر چیست؟

• باعث می‌شود که ما بتوانیم به جلو، عقب، چپ و راست خم شویم و بچرخیم.
• مانند کمک فنر، ضربه‌های وارد شده به ستون فقرات را می‌گیرد، بنابراین ما یکنواخت راه می رویم.
• هنگام بلند‌کردن اجسام سنگین، به دیسک که ساختمانی قابل فشرده شدن هست، فشار وارد می‌شود؛ در نتیجه مهره‌ها که قابل فشرده شدن نیستند، از شکستگی محافظت می‌شوند.
• هر دیسک مانند اهرم‌های کوچکی در حرکات ستون فقرات عمل می‌کند و باعث می‌شود که ما بتوانیم اجسام سنگین را بلند کنیم.

بیماری دیسک کمر یعنی چه؟

دیسک کمر در همه ی افراد وجود دارد ولی منظور مردم از اینکه "دیسک کمر دارم" یعنی دیسک کمرشان پاره یا معیوب شده است. دیسک کمر می‌تواند پاره شود یا دچار ترک یا فتق شود.

تشخیص دیسک کمر؟

تشخیص بیماری دیسک کمر به چند طریق صورت می‌گیرد:

• از طریق شرح حال بیمار
• انجام معاینه بیمار
• ام آر آی(ام آر آی دیسک کمر را کاملا نشان می‌دهد و هم چنین نوع بیماری دیسک، میزان و شدت پارگی آن و هم چنین محل بیرون زدگی دیسک کمر را نشان می‌دهد).
• انجام نوار عصب و عضله

علائم دیسک کمر

علائم بیماری دیسک کمر به چند دسته تقسیم می‌شود:

• درد: درد در ناحیه ی کمر معمولا به صورت سوزشی و بی‌حسی توصیف می‌شود. این نوع درد می‌تواند با اسپاسم عضلانی خفیف یا شدید، تحرک محدود و درد در باسن و لگن همراه باشد.
• دردی که به باسن، پاها و مچ‌ها انتشار می‌یابد: گاهی اوقات کمر درد شامل یک احساس سوزش، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی است که به ران، مچ پا و پا انتشار می‌یابد که به آن سیاتیک نیز گفته می‌شود. سیاتیک در اثر تحریک عصب سیاتیک ایجاد می‌شود و معمولا فقط در یک طرف بدن احساس می‌شود.
• دردی که بعد از نشستن طولانی مدت بدتر شود: نشستن باعث فشار بر روی دیسک های کمر می‌شود. پیاده روی و کشش می‌توانند کمردرد را به سرعت کاهش دهند اما نشستن مجدد ممکن است باعث بازگشت علائم شود.
• دردی که هنگام تغییر وضعیت بهتر می‌شود: بسته به علت اصلی درد، برخی وضعیت‌ها راحت‌تر از سایر وضعیت‌ها خواهند بود. چگونگی تغییر علائم با تغییر موقعیت، می‌تواند به شناسایی منبع درد کمک کند.
• دردی که پس از بیدار شدن از خواب بدتر شده و با حرکت بهتر می‌شود: درد در صبح به دلیل سفتی ناشی از استراحت طولانی مدت، کاهش جریان خون با خواب و احتمالا کیفیت تشک و بالشت مورد استفاده است.
• اختلالات حرکتی مانند ضعیف شدن عضله‌های اندام تحتانی
• سندرم دم اسب که تمام اندام‌های تحتانی از کار افتاده و فرد دچار بی اختیاری یا عدم توانایی در ادرار کردن می‌شود.

انواع بیماری‌های دیسک کمر

دیسک کمر یک کلمه عام است. بیماری دیسک کمر می‌تواند شامل یک طیف از انواع متفاوتی از بیماری‌ها باشد. به هر حال هر دیسکی که از لحاظ ساختمانی و از لحاظ عملکرد با دیسک طبیعی انسان متفاوت باشد، بیماری دیسک کمر نامیده می‌شود.

پارگی دیسک کمر چگونه اتفاق می افتد؟

دیسک کمر در اثر حرکت‌های متناوبی که در بدن انسان انجام می‌شود، به تدریج فرسوده می‌شود؛ زیرا به طور متوسط کمر انسان در هر روز 8 هزار بار حرکت می‌کند و همین باعث به وجود آمدن ترک‌های ظریف در داخل دیسک می‌شود. معمولا در بدن انسان ترک‌های دیسک همیشه به وجود می‌آید و به تدریج جوش می‌خورد. می‌توان گفت که دیسک خاصیت خود ترمیمی دارد.
معمولا ترک‌های کوچک دیسک علامتی ایجاد نمی‌کنند اما در بعضی از افراد که زمینه‌های ژنتیکی دارند، این ترک‌های کوچک جوش نمی‌خورند و بزرگ‌تر شده و گاهی به هم می‌پیوندند و باعث ایجاد یک شکاف بزرگ در حلقه دیسک می‌شوند.
بیماری‌های دیسک کمر، مکانیکی هستند که در اثر حرکت ایجاد می‌شوند و علائم آن‌ها نیز مکانیکی است. یعنی با حرکت کمر، درد بیشتر می‌شود.

تفاوت دیسک کمر و گرفتگی عضلات

گرفتگی عضله، انقباض ناگهانی و غیر‌ارادی یک یا چند عضله است. می‌دانید که گرفتگی عضلات می‌توانند درد شدیدی را ایجاد کنند. گرفتگی عضلانی گر چه به صورت کلی بی ضرر است اما استفاده از عضله آسیب دیده را به طور موقت غیر ممکن می کند. کشیدگی یا گرفتگی عضلات، نوعی آسیب به بافت عضلانی یا تاندون‌هایی است که عضله را به استخوان متصل می‌کنند. عضله یا بافت پیوندی سخت آن، می‌تواند بیش از حد کشیده، پیچ خورده یا پاره شود.
این نوع آسیب می‌تواند ناشی از فشار بیش از حد باشد. ورزش طولانی مدت یا کار بدنی به ویژه در هوای گرم می‌تواند منجر به گرفتگی عضلات شود.

درد دیسک کمر به کجا می زند؟

اگر دیسک کمر دچار فتق(بیرون زدگی) شده باشد، ممکن است دردی را احساس کنید که از ناحیه کمر، پایین یک یا هر دو پا و بعضی اوقات به کل پاها منتقل می‌شود(به نام سیاتیک). ممکن است دردی مانند شوک الکتریکی احساس کنید؛ چه در حالت ایستادن، راه رفتن یا نشستن.
در بیماری دیسک کمر معمولا یک درد شدید ناگهانی در کمر یا در پشت پای بیمار ظاهر می‌شود. معمولا یک طرفه است و گاهی می‌تواند دو طرفه هم باشد. ممکن است بیمار سابقه  کمر دردهای مبهمی را در گذشته داشته باشد اما به ناگهان دچار یک کمر درد یا پا درد بسیار شدید شود. 

بیماری یا پارگی دیسک کمر در چه سنی دیده می‌شود؟

بیماری دیسک کمر، بیماری افراد میان سال است. یعنی شایع‌ترین سن ابتلا به دیسک کمر، دهه  سوم و چهارم(بین 30 تا 40 سالگی) است. در بسیاری از موارد، بیمار درد کمر یا اندام تحتانی را ماه‌ها یا حتی سال‌ها دارد و معمولا با دارو بهبود نسبی پیدا می‌کند. در یکی از این حملات، درد کمر بسیار شدید می‌شود و دیگر به درمان طبی پاسخ نمی‌دهد. 

راه‌های درمان دیسک کمر

• داروهای ضد التهاب
• فیزیوتراپی
• آب درمانی
• تزریق در داخل مفاصل ستون مهره‌ها یا در اطراف ریشه‌های عصبی
• عمل جراحی لیزر
• عمل آندوسکوپی
• عمل جراحی باز دیسک کمر

درمان شدن یا نشدن دیسک کمر، بستگی به فاکتورهای متعددی دارد از جمله:

• میزان طول کشیدن علائم دیسک کمر
• میزان پیشرفته بودن بیماری دیسک کمر
• تعداد دیسک‌های کمری که پاره هستند
• گرفتاری ساختمان‌های دیگر ستون فقرات مانند مفاصل ستون فقرات و یا تنگی کانال نخاعی 
• بیماری‌های زمینه‌ای که اعصاب و استخوان‌ها را درگیر می‌کنند(مانند روماتیسم، دیابت و یا چاقی)

دیسک گردن

ستون فقرات یا ستون مهره‌ها از مجموعه‌ای از استخوان‌های متصل به هم به نام مهره تشکیل می‌شود؛ این مهره‌ها نخاع را در میان می‌گیرند و مانع از آسیب دیدن آن می‌شوند. عصب‌های منشعب شده از نخاع، از سراسر بدن می‌گذرند و انتقال پیام بین مغز و بدن را ممکن می‌سازند؛ مغز از طریق عصب‌ها فرمان حرکت کردن را به عضله‌ها می‌رساند. ضمنا عصب‌ها اطلاعاتی نظیر درد و دما را از بدن به مغز می‌برند. حال اگر فردی دچار بیماری دیسک گردن شود، این عصب‌ها پیام درد گردن را مخابره می‌کنند.

دیسک گردن چیست؟

مهره‌ها توسط دیسک و دو مفصل کوچک به نام "مفصل فاست" به یکدیگر متصل می‌شوند. دیسک و مفصل‌های فاست، حرکت مهره‌ها را ممکن می‌سازند و به ما اجازه می‌دهند تا گردن را خم کنیم و بچرخانیم. 
دیسک گردن معمولا به موازات پا به سن گذاشتن، در نتیجه فرایندی موسوم به تحلیل دیسک، به گونه‌ای متلاشی می‌شود که فضاهای بین مهره‌ها کاهش و احتمال فتق و بیرون زدگی دیسک گردن افزایش می‌یابد. 
خم کردن رو به جلوی گردن، حالت اندامی نامناسب(قوز کردن به ویژه هنگام خوابیدن یا نشستن)، فعالیت‌های درگیر کننده بازوها در جلوی بدن(مانند ظرف شستن و رانندگی)، بلند کردن اشیاء، چهار حرکتی هستند که همگی هر روز انجام می‌دهیم و در صورت تکرار، طول کشیدن یا شدید بودن، به بیرون زدگی دیسک گردن دامن می‌زنند.

دلایل و علت‌های دیسک گردن

• صدمه دیدن گردن یا کمر و پشت بدن
• رگ به رگ شدن و پیچ خوردن
• بلند کرن اشیاء به شیوه ی نامناسب
• چاقی
• استعمال دخانیات

علائم و نشانه‌های دیسک گردن

دیسک گردن معمولا شامل یک یا چند مورد از علائم و نشانه‌های زیر است:

• خشکی گردن: درد و دشواری در حرکت گردن به ویژه هنگام تلاش برای چرخاندن سر از یک طرف به طرف دیگر
• درد تیز: این درد ممکن است در یک نقطه موضعی باشد و ممکن است مانند سیخ زدن یا نیش زدن باشد. این نوع درد معمولا در ناحیه تحتانی گردن ایجاد می‌شود.
• درد عمومی: این ناراحتی معمولا در یک قسمت یا ناحیه وسیع از گردن احساس می‌شود و به صورت ناراحتی و گرفتگی توصیف می‌شود، نه تیزی.
• درد رادیکولار: این درد می‌تواند در امتداد یک عصب، از گردن به شانه و بازو انتشار پیدا کند. شدت آن می‌تواند متفاوت باشد و این درد عصبی ممکن است مانند سوزش احساس شود.
• رادیکولوپاتی گردن: نقص‌های عصبی(مانند مشکلات رفلکس، احساس، قدرت) به دلیل فشرده شدن ریشه عصب، ممکن است در بازو دیده شود. رادیکولوپاتی گردن ممکن است با درد رادیکولار همراه باشد.
• اشکال در محکم گرفتن یا بلند کردن اشیاء: اگر بی‌حسی یا ضعف در بازو و یا انگشتان شما ایجاد شود، ممکن است ناتوانی در بلند کردن اشیاء رخ دهد.
• سر درد: گاهی اوقات تحریک در گردن می‌تواند بر عضلات و اعصاب متصل به سر تاثیر بگذارد که شامل سردرد تنشی و نورالوژی اکسیپیتال(پس سری) می‌باشد.
• درد تیر کشنده یا سنگین
• گرفتگی یا اسپاسم عضله
• ضعف
• گز گز کردن یا درد ارجاعی
• شانه درد
• خشکی یا گرفتگی عضله‌های گردن
• گز گز کردن بازو یا دست
• ضعف بازو یا دست

اما گاهی اوقات فتق دیسک گردن با هیچ علائمی همراه نیست. در واقع اگر فتق به عصب یا نخاع فشار نیاورد، درد و علامتی احساس نمی‌شود.

راه‌های تشخیص دیسک گردن

• آزمایش‌های عکس برداری
• معاینه بالینی
• اشعه ایکس
• سی‌تی‌اسکن
• ام آر آی
• بررسی‌های الکتریکی(هدایت عصبی)

راه‌های درمان دیسک گردن

بیرون زدگی یا پارگی دیسک گردن، بیماری نسبتا شایعی می‌باشد اما اکثرا بدون نیاز به جراحی بهبود می‌یابد. پزشک با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را برای وی تجویز خواهد کرد. اولین مرحله در درمان دیسک گردن، استراحت است. استراحت گردن با بی حرکت کردن آن حاصل می‌شود.

---

پیشنهاد مطالعه مقاله:

ورزش‌های مفید برای دیسک‌های بیرون‌زده کمر و گردن

---

راه‌های دیگر درمان دیسک گردن:

• استراحت کردن
• دارو
• تزریق
• فیزیوتراپی
• تمرینات ورزشی کششی گردن
• ورزش و حرکات اصلاحی
• کایروپراتیک(دست کاری کردن گردن و مفصل‌های قفسه سینه در جهت کاهش خشکی، بهبود قابلیت حرکتی و افزایش دامنه حرکت)
• بالشت مخصوص و گردن بند طبی
• طب سوزنی
• ماساژ
• اوزون تراپی یا پی آر پی
• جراحی

عمل جراحی دیسک گردن تنها در صورتی که دیگر راه‌های درمانی منجر به کاهش علائم از جمله درد گردن نشود، صورت می‌گیرد.

دیسک گردن چگونه پیشرفت می‌کند؟

1. به آرامی با گذشت زمان: درد گردن ممکن است به صورت خفیف شروع شود و یا فقط پایان یک روز کاری ایجاد شود اما ممکن است با گذشت زمان عود کند و بدتر شود.
2. بلافاصله به دنبال آسیب دیدگی: به عنوان مثال درد گردن می‌تواند بلافاصله پس از حادثه با دوچرخه یا خوابیدن ناخوشایند روی گردن شروع شود.
3. تاخیر در واکنش پس از آسیب دیدگی: علائم درد و گرفتگی گردن، مثلا پس از تصادف رانندگی، ممکن است ساعت‌ها یا حتی چند روز پس از وقوع حادثه شروع شود. برخی از آسیب‌های گردن با گذشت زمان می‌توانند بدتر شوند.
4. ناگهانی و بدون علائم قبلی: گاهی اوقات درد گردن می‌تواند بدون هیچ دلیل واضحی در یک روز عادی شروع شود.

علائم درد دیسک گردن ممکن است ثابت باشند، سریع از بین بروند یا به طور متناوب بازگردند. برخی فعالیت‌ها یا حرکات مانند عطسه یا سرفه می‌توانند درد را بدتر کنند.

عمل جراحی دیسک گردن یا کمر

بهبودی پس از جراحی دیسک گردن یا کمر، می تواند چندین ماه زمان ببرد، این بهبودی در بعضی از بیماران آسان تر از دیگران است. عمل جراحی دیسک گردن یا کمر، بعضی از جنبه‌های خاص زندگی فرد و انجام فعالیت‌های روزمره در خانه و محیط کار را برای چند هفته شدیدا محدود می‌کند. در پایان بعد از بهبودی از جراحی دیسک کمر یا گردن، بیشتر بیماران ایجاد یک بهبودی چشمگیر و کاهش درد را بیان می‌کنند. در این صفحه شما می‌توانید پاسخ سوالات متعددی را در مورد جراحی دیسک کمر یا گردن از پزشک دریافت کنید؛ از جمله:

• انواع روش‌های جراحی دیسک گردن
• انواع روش‌های جراحی دیسک کمر
• مراقبت‌های بعد از جراحی دیسک
• مدت زمان تقریبی برای بهبودی پس از عمل
• کارهای لازم برای مراقبت از زخم های جراحی
• مدت زمان لازم برای اجتناب از حرکت و بلند کردن اجسام سنگین بعد از جراحی
• امکان یا عدم امکان رانندگی در مدت بهبودی پس از جراحی
• چگونگی درد بعد از عمل دیسک کمر یا گردن
• عوارض عمل دیسک گردن یا کمر
• خطرات احتمالی جراحی دیسک
• شناخت از نوع پروتزی که استفاده می‌شود
• امکان یا عدم امکان ورزش کردن بعد از بهبودی
• چگونگی بی‌حسی پاها بعد از جراحی دیسک کمر، این بی‌حسی دائمی یا موقتی است؟
• جراحی دیسک کمر و رابطه‌ی زناشویی