مشاوره آنلاین تلفنی و متنی
درمان وسواس

اختلال وسواس (OCD) به لحاظ روانشناسی نوعی تردید و شک آزاردهنده درباره موضوعی خاص است. در این حالت فرد وادار به تکرار انجام کاری می‌شود. فرد وسواسی مدام با خود درگیر است و تحت فشار روحی زیادی است. در واقع همه ما در اطرافمان با فردی که وسواس دارد برخورد کرده‌ایم و می‌دانیم که او چه عذابی را تحمل می‌کند. دیده‌اید که این فرد برای غلبه بر استرس و اضطراب خود چه می‌کند یا یک کار را چندین بار تکرار می‌کند. خوب علاوه بر اینکه این کار در نگاه دیگران مسخره به نظر می‌آید، خود شخص وسواسی را به شدت آزار می‌دهد.

وسواس شامل دو نوع وسواس فکری و عملی است

وسواس فکری

در وسواس فکری، افکار، تصاویرذهنی و تکانه‌های مکرر و پی در پی که حالت مزاحم دارند و باعث ناراحتی فرد می‌شود در ذهن نقش می‌بندند. در این حالت فرد خودش کنترلی بر آنان ندارد که اصولا  سعی بر آن دارد که در مقابل این افکار و تکانه‌ها مقاومت کند و یا آن‌ها را متوقف کند.

وسواس عملی

در وسواس عملی فرد رفتارهای مکرر و پی در پی را انجام می‌دهد که دارای تشریفات طولانی است مثل: دست شستن‌های طولانی، چک کردن و وارسی کردن‌های مکرر و یا مرتب کردن، مثال‌های نام برده رفتارهای مکرر آشکار را شامل می‌شود بعد دیگر نا آشکار است مثل: شمردن و یا دعا کردن است. می‌توان گفت افرادی که به وسواس فکری_ عملی (ocd) دچار هستند معمولا  خود را مجبور به انجام تشریفات می‌دانند که در صورت عدم انجام آن‌ها دچار اضطراب شده و عصبی می‌شوند.

افرادی که دچار مشکل وسواس و یا اختلال وسواس هستند حداقل 1 ساعت در روز یا ساعات زیادی در روز وقت خود را صرف انجام کارهای وسواسی می‌کنند که این روند باعث مختل شدن فعالیت‌های روزمره فرد می‌شود.

---

پیشنهاد مطالعه مقاله:

وسواس فکری-عملی (وسواس، شک و تردید)

---

نشانه‌های داشتن وسواس

اما نکته مهم، این است که مشاوره وسواس فکری برای چه مواردی می‌باشد و چه مواقعی باید به مشاور مراجعه نمود. رایج ترین این موارد عبارتند از:

• ترس از آلودگی (وسواس شستشو) یا ترس از آلوده کردن خود یا دیگران ( مثلا با اینکه یک شی را بارها شسته‌اید، باز هم فکر می‌کنید که آلوده است)
• ترس از صدمه زدن به دیگران به طور مستقیم و غیر مستقیم (دائم از این می‌ترسید که مبادا رانندگی بد باعث آسیب رساندن به بقیه شوید)
• ترس از نمایش تمایل غریزی غیر اخلاقی جنسی یا پرخاشگری (نگرانی در مورد فحاشی، رفتار نامناسب یا بی احترامی کردن به دیگران)
• حساسیت نسبت به نظم و تقارن (استرس شدید درباره متقارن بودن وسایل و اشیاء که وسواس تقارن نام دارد)
• افکار تهاجمی و وحشتناک (اجتناب از حضور در موقعیت‌هایی که می‌توانند خطر آفرین باشند)
• شمارش و رفع: شامل ترتیب‌دادن برخی چیزها با تعداد یا رنگ باشد. عدم رعایت موارد به ترتیب صحیح عددی یا قرارگیری صحیح قابل قبول نیست و می‌تواند آنقدر اضطراب شدید ایجاد کند که منجر به حملات هراس شود.
• داشتن شک یا افکار منفی
• بررسی مجدد: یک مورد بارها و بارها بررسی می‌شود
• اختلال احتکار: ترس از دست دادن وسایل منزل یا ابزارهای خاص
• رفتارهای تکراری: شامل بسیاری از فعالیت های روزمره معمول است. بارها و بارها همان کار را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که صحیح است

دلایل بروز وسواس

فرضیه های زیادی در مورد علت‌های وسواس فکری وجود دارد و هنوز نمی‌توان به قطعیت گفت که چرا چنین مشکلی به وجود می‌آید. اما به نظر می رسد که عوامل زیر در پیدایش این اختلال نقش دارند.

سابقه خانوادگی

مطالعات نشان می‌دهد که در صورت وجود این اختلالات در بستگان و سایر اعضای خانواده، مشکل به دیگر اعضا نیز منتقل می‌شود. بطوریکه، اگر بستگان درجه یک در کودکی یا نوجوانی دچار اختلال وسواس شوند، خطر ابتلا به آن بیشتر خواهد بود.

کارشناسان معتقدند که ممکن است برخی از ژن‌ها در ایجاد اختلال وسواس نقش داشته باشند، اما آنها هنوز ژن خاصی را در این باره کشف نشده است. علاوه بر این، نمی‌توان گفت که همه افراد مبتلا به وسواس فکری، دارای یک عضو خانواده با این بیماری هستند. تحقیقات مربوط به ارتباط بین ژنتیک و وسواس ادامه دارد و ممکن است به بهبود تشخیص و درمان اختلال وسواس کمک کند.

عوامل محیطی

در برخی از مطالعات بین ترومای دوران کودکی و علائم وسواسی در بزرگسالی، ارتباطاتی کشف شده است. البته برای درک بهتر این رابطه، تحقیقات بیشتری لازم است. احتمال می‌رود که عفونت استرپتوکوکی با بروز علائم وسواس فکری ارتباط داشته باشد. استرپتوکوکی، اختلالات عصبی روانپزشکی خود ایمنی کودکان می‌باشد. همچنین ممکن است ضربه، تعرض به کودکان یا سایر وقایع استرس زا بتواند در پیشرفت وسواس و سایر شرایط بهداشت روان نقش داشته باشند.

ساختار مغز و عوامل بیولوژیکی

طبق مطالعات انجام شده به نظر می‌رسد که بین این مشکل و عملکرد قسمت‌های مختلف مغز، یک سری ارتباطات وجود دارد. به عبارتی، واکنش‌های بیوشیمیایی مغز در این امر موثرند. برخی تحقیقات نشان میدهد اختلال در عملکرد در قسمت‌های خاصی از مغز یا مشکل در انتقال برخی مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین می‌تواند در ایجاد وسواس اثرگذار باشد.

درمان وسواس

به طور کلی روان درمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از این دو موثرترین روش برای درمان وسواس فکری است. ممکن است روانشناس مدتی تمرین مهارت‌ در خانه یا محیط‌های دیگر برایتان بگذارد.

اگر علائم OCD شدید باشد یا به نظر برسد که شخص به درمان پاسخ نمی‌دهد، مشاوره وسواس فکری ممکن است شما را به روانپزشک ارجاع دهد تا درمان‌های لازم صورت بگیرد.

لازم به ذکر است که درمان کامل به علائم شما بستگی دارد. تحریک عمیق مغزی نوع جدیدی از درمان است که ممکن است در بهبود علائم وسواس فکری در افرادی که به سایر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهند، کمک کند. این روش درمانی هنوز به طور کامل تائید نشده است و ممکن است برخی از خطرات سلامتی را به همراه داشته باشد.