علائم و درمان پرکاری تیروئید

تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در جلو گردن قرار دارد. تیروئید بخشی از غدد درون‌ریز است و کارش ساخت و ذخیره هورمون‎های T3و T4 است. هورمون TSH که توسط هیپوفیز ساخته می‌‎شود، باعث تحریک تیروئید و ترشح این هورمون‎‌ها می‌‎شود.

علائم پرکاری تیروئید:

پرکاری تیروئید می‌تواند متابولیسم بدن را تسریع کند و علائم ناخوشایندی ایجاد کند.

از جمله علائم عمومی پرکاری تیروئید شامل موارد زیر است:

• اضطراب و بدخلقی
• خستگی یا ضعف
• حساسیت به گرما 
• از دست دادن وزن بدون علت
• لرزش دست و انگشتان 
• تپش قلب
• اسهال  
• نازک شدن پوست و مو   
• تغییر چرخه قاعدگی
• عدم نعوظ در مردان
• نازایی در زنان  
• مشکلات چشمی (اگزوفتالمی)
• مشکل در خوابیدن 

---

برای درمان مشکلات تیروئیدی می‌توانید از سرویس تیروئید ایزو ویزیت با بهترین متخصصان ویزیت دریافت کنید.

---

علل ایجاد پرکاری تیروئید

شایع‌ترین علت آن بیماری گریوز است؛ که مسئول ۸۰-۶۰ درصد موارد است. این بیماری که به علل ناشناخته‌ای در میان زنان شایع‌تر است و یک بیماری خود‌ایمنی است که در آن، آنتی‌بادی‌‌هایی بر علیه گیرنده TSH ساخته می‌شود و گیرنده را تحریک می‌کند، این عمل منجر به ترشح چشمگیر هورمون‌های T4,T3 و بزرگی غده تیروئید می‌‎شود.

یکی دیگر از علل ایجاد پرکاری تیروئید ایجاد تومور در غده هیپوفیز است. اگر در هیپوفیز توموری به وجود آید که مربوط به سلول‌های ترشح کننده TSH است میزان TSH بالا می‎‌رود و این امر باعث افزایش هورمون های T3 و T4 و پرکاری تیروئید می‎‌شود.
هنگامیکه غده تیروئید ملتهب می‎‌شود، به آن تیروئیدیت گفته می‌شود. تیروئیدیت باعث ورود هورمون‌های تیروئیدی به جریان خون و ایجاد پرکاری تیروئید می‌‎شود.

مصرف زیاد داروهای تیروئیدی در افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید می‎‌تواند باعث بروز تیروئید پرکار شود. افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید لازم است سالانه میزان هورمون‎های تیروئید را چک کنند و درصورت تغییر میزان سطح هورمون‎‌های تیروئید با پزشک مشاوره داشته باشند.

از جمله عوامل‌محیطی که باعث ایجاد پرکاری تیروئید می‌شود، استرس است. استرس باعث مسدود شدن ترشح هورمون T3 می‎‌شود و تیروئید برای جبران کمبود آن بزرگ می‎‌شود و پرکاری تیروئید شکل می‌‎گیرد.

دیگر عامل‌بیرونی در پرکاری تیروئید رژیم‌غذایی با کربوهیدرات بالا است که باعث افزایش T3 می‌‎شود.

تشخیص پرکاری تیروئید

پزشک معمولا از روی علائم ظاهری شما از جمله تورم تیروئید و سایر علائم ذکر شده، برای تشخیص پرکاری تیروئید، آزمایشاتی شامل موارد زیر می‌دهد:

اندازه‌گیری سطح هورمون‌های TSH,T4,T3 و Free T4 در خون

اسکن تیروئید

- در این آزمایش مقدار کمی ید رادیواکتیو به خون شما تزریق می‌شود. بعد از اینکه ید رادیواکتیو توسط تیروئید شما جذب شد یک دوربین مخصوص از تیروئید شما عکس می‌گیرد تا گره‌ها و سایر نشانه‌های مورد نظر را تشخیص دهد.

سونوگرافی از غده تیروئید

- پزشک با استفاده از امواج‌صوتی می‌‎تواند اندازه غده‌تیروئید را مشخص کند.

تست جذب ید

- دستگاهی به نام پروب‌گاما میزان ید جمع آوری شده در تیروئید را اندازه‌گیری می‌کند، اگر جذب زیاد باشد احتمالا مبتلا به پرکاری تیروئید شده‌اید.

درمان 

استفاده از داروهای ضد‌تیروئید

متی‌‎مازول(تاپازول) و پروپیل‌ تیوراسیل (PTU) باعث جلوگیری از تولید زیاد هورمون‌‌های، T4و T3 توسط غده‌تیروئید می‌‎شود. این داروها علائم شما را ظرف مدت چند هفته تا چند ماه کاهش می‎‌دهند. اگرچه که برای کمک به کاهش احتمال عود مجدد باید تا ۱۸ ماه از آنها استفاده شود. متی‎مازول عوارض جانبی کمتری دارد، بنابراین بیشتر تجویز می‌‎شود. عوارض جانبی شامل واکنش‌های آلرژیک، خارش یا راش می‎‌باشد.

استفاده از داروهای بتا‌بلوکر

این داروها باعث کاهش هورمون‎های تیروئید در خون شما نمی‌شوند و فقط می‌توانند علائم ناشی از پرکاری تیروئید را کاهش دهند. اغلب برای کاهش فشار‌خون مصرف می‌شوند و اثرات جانبی آنها شامل: سردرد، مشکلات گوارشی و سرگیجه می‌باشد. از این داروها می توان به پروپرانول اشاره کرد.

خوردن ید رادیواکتیو

در این روش مقدار کمی از ید رادیواکتیو را مصرف می‎‌کنید، سلول‌های تیروئید بیش‌فعال آنها را می‌بلعند و این باعث می‌شود تا سلول‌ها از بین‌رفته و تیروئید کوچکتر شود و سطح هورمون‌های تیروئیدی پایین آید.

جراحی

اگر دارو‌درمانی برای شما گزینه مناسبی نباشد، پزشک ممکن است تمام یا بخشی از تیروئید شما را بردارد؛ به این عمل تیروئیدکتومی گفته می‌شود. ممکن‌است لازم باشد قبل از جراحی برای جلوگیری از عوارض، داروهای ضد تیروئید مصرف کنید و پس از عمل ممکن است به کم‌کاری تیروئید مبتلا شوید و نیاز به مصرف مکمل‌های هورمونی داشته باشید . البته این عمل همراه با ریسک است و می‌تواند به تارهای صوتی و غدد پاراتیروئید شما آسیب بزند.

کلام آخر

تیروئید غده‌ایست که وظایف مهمی را در بدن بر عهده دارد اگر چه که پرکاری تیروئید نسبت به کم‌کاری آن از شیوع کمتری برخوردار است اما عدم درمان به موقع به ویژه در موارد خاص مانند بارداری می‌تواند اثرات سوئی بر جنین بگذارد پس بهتر است در صورت بروز عوامل نامبرده در مقاله و یا داشتن سابقه خانوادگی به پزشک مراجعه کنید.