درمان یبوست در بزرگسالان

تهیه شده زیر نظر : محمدرضا کاظمیان - دکترای حرفه ای گرایش طب سنتی


8 دقیقه

33 نظر

بروزرسانی 1401/09/14

درمان یبوست در بزرگسالان | محمدرضا کاظمیان

    یبوست یکی از مشکلات اصلی جامعه امروز، به دلیل سبک زندگی و رژیم غذایی ناسالم است. سبک زندگی بدون تحرک و مصرف مواد غذایی آماده، چرب و بدون فیبر از علت‌های اصلی ایجاد یبوست هستند. به طور کلی زنان بیشتر از مردان دچار یبوست می‌شوند که ممکن است به علت حرکت کندتر غذا در روده زنان و اثرات هورمون‌های زنانه باشد.

    در این مقاله قصد داریم به‌صورت اجمالی به بیان راهکارهایی بپردازیم که در درمان یبوست شدید موثر هستند از جمله:

    • معرفی انواع گیاهان دارویی و مواد غذایی ملین
    • معرفی انواع داروها برای درمان یبوست شدید
    • معرفی ورزش‌های تاثیر گذار بر حرکت روده 

    علائم یبوست (خشکی معده)

    «علائم یبوست چیه؟» برای درمان هر بیماری لازم است ابتدا نسبت به علائم آن شناخت داشته باشید. برای درمان سریع‌تر یبوست نیز باید با نشانه‌های این بیماری آشنایی پیدا کنید. مهم ترین نشانه های یبوست:

    • کاهش اشتها
    • نفخ شکم
    • احساس بی‌حالی
    • درد شکم
    • مدفوع سفت
    • احساس انسداد در راست‌روده و روده‌ها
    • فشار بیش از حد برای به حرکت در آوردن روده‌ها

    دلایل ابتلا به یبوست

    یبوست مانند هر بیماری جسمی دیگر، دلایل مختلفی دارد. مهم ترین دلایل یبوست: 

    بی‌تحرکی

    تغذیۀ ناسالم

    استرس

    بارداری

    نرساندن آب کافی به بدن

    عوارض مصرف برخی از داروها 

    برای درمان یبوست چه بخوریم؟

    «درمان یبوست در خانه چطور انجام می‌شود؟» اگر به یبوست مبتلا شدید مصرف برخی خوراکی‌ها می‌توانند یبوست شما را تا حدی بهبود ببخشند.

    رژیم غذایی مناسب برای درمان یبوست بسیار مهم است، هرچه فیبر بیشتری مصرف کنید مدفوع حجیم‌تر و نرم‌تر می‌شود و دفع آن آسانتر می‌شود. بهتر است روزانه حداقل بین 30-25 گرم فیبر مصرف کنید. سبزیجات تازه، غلات سبوس‌دار، لوبیا، کلم، کاهو و میوه های تازه و خشک از جمله مواد غذایی فیبردار هستند.

    برگ سنا ملین قوی

    برگ سنا به عنوان یکی از ملین‌های قوی در طب سنتی شناخته می‌شود. در طب سنتی از سنا برای درمان یبوست، رفع هموروئید، درمان سندرم روده تحریک پذیر و لاغری استفاده می‌شود. انتراکوبینون موجود در برگ سنا به افزایش حرکات روده و رفع یبوست کمک می‌کند.

    گل محمدی برای درمان یبوست

    گل محمدی خاصیت نرم کنندگی دارد و برطرف کننده نفخ معده است. استفاده از برگ‌های گل محمدی چه به صورت دمنوش و چه برای استفاده در غذا به بهبود یبوست کمک می‌کند. از جمله خواص گل محمدی می‌توان به درمان دردهای شکمی و مشکلات گوارشی، کاهش خونریزی در دوران قاعدگی و برطرف کردن التهاب و حساسیت در بدن اشاره کرد.  

    زیتون جهت دفع آسان

    در طب سنتی یک ملین قوی است مصرف زیتون به صورت خام و یا روغن در کنار غذا به دفع آسان کمک می‌کند. چربی‌های غیراشباع موجود در روغن زیتون موجب روان شدن دفع می‌شود. در یبوست‌های شدید مصرف یک قاشق غذاخوری روغن زیتون به صورت ناشتا می‌تواند موثر باشد.

    اسفرزه گیاه ضد یبوست 

    اسفرزه یا بارهنگ یکی دیگر از گیاهان دارویی موثر در درمان یبوست‌های مزمن است. اسفرزه دارای ماده ای به نام موسیلاژ است که با جذب آب به خود موجب ایجاد حالت ژله مانند و روان کننده‌گی برای مدفوع می‌شود. دانه‌های اسفرزه پس از خیس خوردن به میزان چندین برابر حجم خود آب جذب می‌کنند. برای این منظور روزانه مقداری اسفرزه در آب خیس کنید و بعد از شستشو مصرف کنید اگر به صورت ناشتا و به همراه آب‌جوش مصرف شود تاثیر بهتری دارد.  

    درمان یبوست با خاکشیر

    اصلی‌ترین استفاده از خاکشیر برای رفع کم‌آبی بدن است. خاکشیر با جذب و نگه داشتن آب در خود به روان کنندگی و حرکات روده کمک بسیاری می‌کند. مصرف روزانه خاکشیر در آبی که قرار است هر روز بنوشیم راهکار مناسبی برای رفع یبوست است اگر به همراه آب جوش استفاده شود که تاثیر بیشتری دارد.

    آلو بخارا

    آلو به علت داشتن فیبر فراوان و هیدروکسی فنیلیاتین عضلات روده‌‌ی بزرگ را تحریک می‌کند و باعث تسهیل در دفع می‌شود. آلو هم به صورت تازه و هم به صورت خشک تاثیر یکسانی در بهبود یبوست دارد. مصرف روزانه چند عدد آلوی خیس خورده درافراد مبتلا به یبوست مزمن به روان کنندگی و دفع بهتر کمک می‌کند.

    انجیر

    انجیر خشک و تازه به دلیل وجود دانه‌های فراوان و فیبر زیاد به درمان یبوست کمک می‌کند. در طب سنتی یکی از کاربردهای اصلی انجیر درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست و سندرم روده تحریک پذیر است.

    بهترین دارو برای درمان یبوست

    اکثر داروهای یبوست بدون نسخه پزشک قابل دریافت هستند، ولی حتی الامکان از مصرف خودسرانه این داروها خودداری کنید. این ملین‌ها با افزایش میزان آب در روده‌ها و تحریک روده‌ها به دفع راحت تر کمک می‌کنند.  

    لوبیپروستون

    لوبیپروستون اسید چربی است که با افزایش ترشحات کلری به داخل روده یبوست را برطرف می‌کند. این دارو علاوه بر درمان یبوست مزمن در بزرگسالان برای بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر نیز تجویز می‌شود. این دارو بنا به توصیه پزشک معمولا دو بار در روز تجویز می‌شود. یکی دیگر از نام های تجاری این دارو آمیتیزا است و معمولا برای رفع یبوست در بانوان تجویز می‌شود.

    پودر پیدرولاکس

    یا پلی‌اتیلن گلایکول، یک داروی ملین است که برای درمان یبوست حاد و مزمن و قبل از انجام کولونوسکوپی و جراحی های دستگاه گوارش به کار می‌رود. در موارد خاص توسط پزشک برای رفع یبوست نیز تجویز می‌شود.

    بیزاکودیل

    این دارو باعث ایجاد حرکات در روده می‌شود و به شکل‌‌های قرص، شربت و شیاف در دسترس است. می‌توان این دارو را بدون نسخه پزشک تهیه کرد اما ترجیحا بیشتر از 5 روز استفاده نشود.

    لیناکلوتاید

    با افزایش میزان آب در روده‌ها و سرعت بخشیدن به حرکات مواد غذایی در روده می‌شود. برای درمان یبوست بدون علت شناخته شده و سندرم روده تحریک پذیر به همراه یبوست استفاده می‌شود. این دارو علائمی مانند درد و ناراحتی و نفخ در ناحیه زیر شکم را بهبود می‌بخشد.  

    ورزش‌های تاثیر گذار بر حرکت روده

    «چه ورزشی برای درمان یبوست خوبه؟» یکی از علت‌های اصلی در ایجاد یبوست عدم تحرک کافی و نشستن‌های طولانی مدت است. تحرک و فعالیت بدنی باعث خونرسانی بهتر به روده‌ها، کمک به تحرک روده‌ها و کاهش زمان ماندن مواد در روده می‌شود. پیاده‌روری، ورزش‌های هوازی و یوگا به صورت روزانه راهکار مناسبی برای این منظور است. در این بخش به معرفی چند حرکت ورزشی که به دفع کمک می‌کند می‌پردازیم. بهتر است روزانه به مدت 30-20 دقیقه این نرمش ها را انجام دهید.

    چرخش کمر

    بنشینید و یک پا را از روی پای دیگر عبور دهید و زانو را به سمت شانه مخالف بکشید و اندکی بالاتنه را به همان جهت بچرخانید. و همین حرکت را برای پای مخالف تکرار کنید.

    حرکت گهواره

    روی زمین دراز بکشید، پاها را داخل شکم جمع کنید و سر را به سمت شکم بیاورید. حال به صورت حرکت گهواره تکان بخورید.

    حرکت مسگری

    بایستید پایین تنه را ثابت نگه دارید و از قسمت کمر به چپ و راست بچرخید.

    حرکت نشستن پروانه

    روی زمین بنشینیدبه حالت چهار زانو و کف پاها را بهم بچسبانید و برای چند ثانیه در این حالت بمانید و زانوها را به سمت پایین فشار دهید.  

    ماساژ شکم

    ماساژ شکم برای یبوست می‌تواند بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب، یک ساعت بعد از صرف غذا و بعد از استحمام انجام شود. دراز بکشید. برای راحتی در انجام ماساژ و کمک به دفع می‌توانید مقداری روغن کرچک، روغن زیتون یا روغن سیاه دانه در قسمت مرکزی شکم، شامل ناف و زیر ناف بریزید و با کف دست و در جهت عقربه‌های ساعت به صورت چرخشی شروع به ماساژ شکم کنید و به مدت حدود 5 دقیقه به ماساژ ادامه دهید.
    انگشتان خود را در دو طرف ناف قرار دهید و از بالا به پایین و پایین به بالا شروع به ماساژ شکم کنید و اینکار را تا حدود 2 دقیقه ادامه دهید.

    کلام آخر 

    صرف نظر از اینکه از چه روشی برای برای درمان یبوست استفاده می‌کنید؛ زمانیکه احساس اجابت مزاج دارید آن را به تاخیر نیندازید و به خودتان زمان کافی برای نشستن در دستشویی را بدهید. سعی کنید یک زمان منظم در روز را برای چند دقیقه بدون مزاحمت برای اجابت مزاج بگذارید. درمان یبوست را جدی بگیرید. یبوست درمان نشده می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند هموروئید (بواسیر) و شقاق (زخم مقعدی) شود که سبب خونریزی می‌شوند و اگر بیش از حد برای دفع به خودتان فشار بیاورید ممکن است بخشی از روده شما از مقعد بیرون بزند و وضعیتی به نام افتادگی رکتوم را ایجاد کند که درمان آن گاهی نیاز به جراحی دارد. 

    نویسنده مقاله

    محمدرضا کاظمیان دکترای حرفه ای گرایش طب سنتی

    خدمات:

    گوارش و کبد, ویزیت تخصصی مو ...

    دکتر های مرتبط با این مطالب

    دکتر ندا افاضاتی فوق تخصص غدد و متابولیسم

    تهران

    4.8 (52 نظر)

    دریافت مشاوره

    دکتر زهره دهقانی سریزدی فوق تخصص غدد و متابولیسم

    تهران

    5 (45 نظر)

    دریافت مشاوره

    دکتر محمدرضا اقبالی متخصص بیماری های داخلی

    مشهد

    4.3 (22 نظر)

    دریافت مشاوره

    دکتر مهسا حکمت دکترای حرفه ای گرایش طب سنتی

    تهران

    4.7 (78 نظر)

    دریافت مشاوره
    چطور مشاوره آنلاین بگیریم؟
    انتخاب پزشک و متخصص پزشک و یا تخصص مورد نظر خود را انتخاب کنید. ۱
    انتخاب نوع ویزیت بر اساس نوع ویزیت ارائه شده از سمت پزشک که شامل “ویزیت متنی” و “ویزیت تلفنی” انتخاب کنید. ۲
    پاسخ به سوالات به سوال های ارسال شده در صفحه چت پاسخ دهید. ۳
    پرداخت مشاوره ویزیت خود را از بین روش های پرداخت “آنلاین” یا “کارت به کارت” یا “ارزی” پرداخت کنید. ۴
    پاسخ پزشک به شما بر اساس نوع ویزیت انتخاب شده، پزشک به شما پاسخ می دهد یا با شما تماس می گیرد. ۵
    نظرات
    نظر شما
    نظر خود را در این قسمت وارد کنید...
    نظر شما
    نظر/سوال خود را وارد نمایید:
    نام و نام‌خانوادگی
    شماره موبایل
    کد تصویر
    علیرضاغلامحسین فیلابی کاربر مهمان | 30 مهر 1403
    من مدتی است گرفتار ریه یاقلب بی قرارم نمیدانم چکارکنم
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 01 آبان 1403

    سلام علیرضای عزیز.باید به پزشک مراجعه کنید.

    محمد جعفرنژاد کاربر مهمان | 27 مهر 1403
    سلام من در سال یک یا دوبار هر بار تا یک ماه بهبودیم طول میکشد وبا زخم والتهاب در ناحیه معقد واز پماد وشیاف استفاده میکنم ولی الان سخت درد دارم حتی باعث درد در بیضهام هم میشود لطفان بگید عمل کنم یا دارو استفاده کنم خیلی عزیمتم ممنونم
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 27 مهر 1403

    سلام محمد عزیز.باید به جراح عمومی مراجعه کنید و معاینه بشید.

    زیبا افضلی کاربر مهمان | 18 شهریور 1403
    سلام خسته نباشید 26سالمه خانم 7/8ساله یبوست دارم با خوردن چای بابونه و نخوردن سردی ها بهتر شودم ولی درمان کامل نشودم در مدفوعم خون دیده میشه و نگرانم واقعا چ کنم ؟
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 18 شهریور 1403

    سلام زیبای عزیز.اگر خون به رنگ روشن باشه ناشی از خونریزی در انتهای روده بزرگ و علامت بواسیر یا فیشره ولی اگر خون تیره باشه نشان دهنده خونریزی در قسمت های بالاتر دستگاه گوارش مثل معده است و حتما نیاز به درمان سریع داره.ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید تا ضمن بررسی عارضه، داروهای مناسب براتون‌تجویز کنند.

    امیر فرح بخش کاربر مهمان | 10 شهریور 1403
    سلام ورم معده شدید دارم کم کاری معده دارم درد شدید دارم میشه بگید که چکار کنم
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 10 شهریور 1403

    سلام امیر عزیز.ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید و شرح حال کامل ارائه بدید تا ضمن تشخیص عارضه داروهای لازم را تجویز کنند.

    روح الله عیاثی کاربر مهمان | 03 شهریور 1403
    سلام من معدم زیادکارنمیکنه
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 03 شهریور 1403

    سلام روح الله عزیز.مصرف آب فراوان و سبزیجات و میوه جات ملین در برنامه غذایی روزانه تون میتونه کمک کننده باشه.مصرف گلابی تازه، انجیر خشک و آلوی خشک که از شب قبل خیس خورده باشند خیلی موثره.پیاده روی و ورزش مفیده. اگر نیاز به مصرف دارو هم دارید ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید.

    سمیه فتاحیان کاربر مهمان | 19 مرداد 1403
    عالی ممنون از شما مطالب آموزنده و عالی بود
    سمیه کاربر مهمان | 13 مرداد 1403
    سلام وقت بخیر پدر شوهر من سکته دوماهی میشه که کرده و آلزایمر هم داری ،الان مدتی ست یبوست میگیره با قرص شیافت دیکلوفناک دفع میشه بعد از یه مدت دوباره میگیری
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 14 مرداد 1403

    سلام سمیه عزیز.شیاف دیکلوفناک برای درمان یبوست نیست و مصرف زیادش مشکلات گوارشی به وجود میاره.ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید تا با توجه به شرایط بیمار و داروهایی که مصرف می کنند درمان مناسب درنظر بگیرند.

    ستاره کاربر مهمان | 20 تیر 1403
    سلام من دو ماهه که یبوست هستم دکتر هم رفتم ولی درست نشدم و نمیتونم مدفوع رو دفع کنم و‌‌درد های شدیدی دارم باید چیکار کنم لطفاً راهنمایی کنید
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 21 تیر 1403

    سلام ستاره عزیز.شرح حال کاملی از شما نیازه.چند سالتونه؟ چه داروهایی برای درمان یبوست براتون تجویز شده؟ چه تغییری در سبک زندگی و خوراکیهای مصرفیتون داشتید؟ قند و فشار خون دارید یا نه؟و..‌ ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید تا بعد از بررسی شرح حال شما داروی مناسب براتون تجویز کنند.

    هلن کاربر مهمان | 24 مرداد 1403
    کپسول های پروبیوتیک خیلی خوبه
    مریم کاربر مهمان | 08 تیر 1403
    سلام وقتتون بخیر چهار روزی هست که یبوست دارم امروز کمی مدفوع دفع کردم اما باید فشار زیادی بیارم تا دفع بشود بعد از دفع هم هنوز احساس میکنم کامل روده ام رو تخلیه نشده و احساس درد دارم سابقه یبوست هم دارم
    لطفاً راهنماییم کنید
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 09 تیر 1403

    سلام مریم عزیز.ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید تا داروی مناسب براتون تجویز کنند.مایعات مخصوصا آب فراوان بنوشید و حتما فعالیت ورزشی داشته باشید.

    کریم کاربر مهمان | 23 خرداد 1403
    آیا یبوست از خوردن قرص ب۲ میاد
    اگر چنین باشد قرص جایگزین معرفی کنید بطفو
    ممنون میشم اگه جواب برید
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 23 خرداد 1403

    سلام کریم عزیز.بهترین کار ترک اعتیاد هست.مواد مخدر باعث تضعیف حرکات دودی شکل روده میشه که مدفوع را به سمت مقعد هدایت می کنه. به هر حال میتونید از قرص سنالاکس که یک ملین هست استفاده کنید‌.

    ایرج میرزایی کاربر مهمان | 14 خرداد 1403
    درمان یبوست فری چی کار کنم سن ۷۰ سال دارم
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 16 خرداد 1403

    سلام ایرج عزیز.ویزیت آنلاین بامتخصص گوارش بگیرید.

    اکبر
    اکبر کاربر عضو | 06 فروردین 1403
    سلام یبوست دارم هفته1بادستشویی میرم معده ورم میکنه
    زهرا علیپور کاربر مهمان | 03 آبان 1402
    سلام خسته نباشید من مشکلم این هستش که ناراحتی معده دارم از طرفی هم شکمم اصلا کار نمیکنه ونفس عمیق زیاد دارم بخاطر تیروییدم هم نمیتونم هر دارویی بخورم لطفا راهنمایم کنید
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 03 آبان 1402

    سلام زهرای عزیز.نیاز به شرح حال کاملی از شما هست.پیشنهاد می کنم ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید تا اقدامات درمانی توصیه بشه و اگر نیاز به دارو داشتید دارو تجویز بشه.

    محمد
    محمد کاربر عضو | 01 آبان 1402
    سلام خانمم یبوست شدیدداردوفقط باخوردن سیلاکس میتوانددفع حاجت کندچکارمیشه برایش کرد
    باتشکر
    دکترمحمد سبحانی فوق تخصص گوارش و کبد | 02 آبان 1402
    سلام درمان یبوست بر حسب شرح حال و سن و نوع تغذیه و مشکلات مقعدی بسیار متفاوت هست. اولین اقدام خوردن سوپ فراوان هست
    رضا رحمانی کاربر مهمان | 11 شهریور 1402
    مادرم یبوست دارد چی بخورد تا خوب دفع کند
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 12 شهریور 1402

    سلام رضای عزیز.نیاز به شرح حال کاملی از مادرتون هست.پیشنهاد می کنم ویزیت آنلاین با متخصص گوارش بگیرید.

    فائزه
    فائزه کاربر عضو | 14 بهمن 1401
    یبوست مزمن سندرم روده تحریک پذیر
    سیدعابدین موسوی کاربر مهمان | 22 تیر 1402
    سلام یکسال است که دچاریبوست شدید هستم وپزشگ پیشنهاد کولونوسکپی کرده وانجام ندادم۶۷ساله هستم وازمایش مدفوع دادم دکترگفت خون در مدفوع مشاهده نشده وقبلا هلیکوباکتری داشتم که باانتی بیوتیک زیادی مصرف کردم ولی سنگ صفرا هم دارم امادردشکم من سمت کبدنبست باید چکارکنم که براحتی روده ام تخلیه شودضمنا هیچگونه بیماری دیگرندارم و۸۰کیلوهستم
    احمد ضاکریمی راد اهواز کاربر مهمان | 01 آذر 1402
    باسلام 73سال دارم 20هست. که گرفتاریبوست هستم روده بینهایت خشک است هر4روزیک بارانهم به صورت چوب یاسنگ خارج میشود ودورست تخلیه نمی شودباتشکر
    پشتیبان شماره۵ پشتیبان سایت | 01 آذر 1402

    سلام احمدرضای عزیز.برای درمان یبوست باید خوراکیهای ملین مثل انجیر و آلو مصرف کنید.فعالیت بدنی داشته باشید.آب زیاد بنوشید.صبح ناشتا یک قاشق روغن زیتون در یک لیوان آب بریزید و بنوشید.برنج سفید، شکر سفید و نان سفید مصرف نکنید.پرخوری نکنید.خوراکیهای فاقد ارزش غذایی و شیرینیجات مصنوعی را از رژیم غذاییتون حذف کنید.این مقاله را هم مطالعه بفرمایید.