استرس

 استرس، واکنش بدن در برابر فشارهای ناشی از موقعیت‌های مختلف در زندگی است که به صورت ذهنی، احساسی و فیزیکی، نمایان می‌شود. همه‌ انسان‌ها در طول زندگی خود، در شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرند. شرایطی مانند آزمون‌های تحصیلی، شروع کار و شغل جدید، مشکلات خانوادگی، بیماری، شروع رابطه‌های جدید و... ممکن است انسان را در شرایطی پر از استرس قرار دهند.

ویزیت آنلاین با متخصص روانپزشک

دریافت مشاوره

استرس چیست؟

استرس، پاسخ طبیعی و فیزیکی بدن به اتفاقاتی است که سبب بروز خطر و به هم خوردن تعادل روحی فرد می‌شود.

افراد، در شرایط مختلف، دچار استرس‌های متفاوت می‌شوند و با فکر به این که توانایی کافی برای مدیریت شرایط را ندارند، شدت این استرس، کم و زیاد می‌شود.

علائم استرس

افراد مختلف، واکنش‌ها و علائم مختلفی نسبت به استرس و اضطراب دارند اما به طور کلی، علائم استرس عبارتند از:

• عرق کردن کف دست و پا
• سوزش مکرر معده
• دل درد
• تهوع
• اختلال در خواب
• عدم تمرکز
• بروز رفتارهای وسواسی
• گوشه گیری و انزوا
• خستگی مداوم
• افزایش یا کاهش وزن
• تیک عصبی
• خشم غیر منطقی
• تعریق بیش از حد
• تنفس سریع
• لرزش دست
• سرگیجه
• اختلال در حافظه 

علل بروز استرس

منشا استرس، فشارها و شرایطی است که در زندگی رخ می‌دهند. به طور عمومی، این طور تصور می‌شود که استرس فقط به دلیل اتفاقات ناگوار بروز می‌کند اما در واقع این طور نیست؛ زیرا گاهی اوقات، اتفاقات خوشایند مانند ازدواج، خریدن خانه، ارتقاء شغلی و... نیز می‌توانند سبب بروز استرس در فرد شوند.

پیشنهاد خواندن

---

افسردگی در کودکان و نوجوانان

استرس جنگ؛ بررسی تمامی علائم و راهکارهای مقابله

به طور کلی، علت‌های بروز استرس عبارتند از:

• تغییر محل زندگی
• مشغله‌ی بیش از حد
• مشکلات مالی
• مشکلاتی در روابط
• کار و تحصیل
• مشکلات خانوادگی
• ابتلا به بیماری
• ازدواج
• زایمان
• مصرف مواد مخدر
• نگرانی و اضطراب مداوم
• بدبینی
• عدم انعطاف‌پذیری
• افکار منفی مداوم
• خشک شدن دهان
• سردرد
• تمایل به خودکشی
• اختلال در شخصیت اجتماعی
• انقباض عضلات
• بالا رفتن فشار خون

علائم استرس در کودکان

اختلال استرس می‌تواند در هر سنی بروز کند اما در کودکان، برخی علائم استرس متفاوت هستند. علائم استرس در کودکان، شامل موارد زیر می‌شود:

• کابوس‌های مکرر در خواب
• بی‌قراری مداوم
• خواب آلودگی و به خواب رفتن در مدرسه
• گریه‌های بی‌دلیل
• اختلال در توجه و تمرکز
• عصبانیت و پرخاشگری
• بی‌اختیاری در ادرار و مدفوع
• سکوت طولانی مدت یا اختیاری
• کاهش اشتها
• ترس‌های غیر‌منطقی

انواع استرس

با توجه به واکنش‌های افراد به استرس، می‌توان استرس را به چند دسته‌ی کلی تقسیم کرد:

استرس حاد

استرس حاد، نوعی حمله‌ی ناگهانی است که شامل پاسخ و عکس العمل سریع به یک علت خاص است و به سرعت به تشویش تبدیل می‌شود. افرادی که استرس حاد را تجربه می‌کنند، احتمالا در مدتی کوتاه به حالت طبیعی برمی‌گردند. (مانند فردی که برای شروع کار در یک محیط جدید، دچار استرس می‌شود).

استرس پس‌آسیبی

ممکن است پس از رخ دادن اتفاقی ناگهانی و ناگوار، فرد دچار استرس و نگرانی شود که به آن، استرس پس آسیبی می‌گویند. استرس پس آسیبی در واقع نوعی پاسخ تاخیری بدن به یک اتفاق می‌باشد. رویدادهایی مانند جنگ، تجاوز، حوادث مرگبار و... می‌توانند سبب بروز استرس پس آسیبی شوند.

استرس مزمن

استرس مزمن، بر اثر تجمع فشارهای وارد شده بر فرد در دوره‌ی زمانی طولانی، بروز می‌کند. در استرس مزمن، بر خلاف استرس حاد که بازگشت به حالت طبیعی در زمان کمی اتفاق می‌افتد، برگشت به حالت نرمال، طولانی بوده و نشانه‌های فیزیکی و روحی و روانی در فرد، ادامه‌دار می‌شوند.

استرس مثبت

استرس مثبت، بهترین نوع استرس است که باعث می‌شود فرد مسئولیت‌های خود را به خاطر بیاورد و آن‌ها را درست و به موقع، به ثمر برساند اما باید توجه داشت که اگر مقدار آن از حد بگذرد، می‌تواند سبب بروز آسیب‌های روانی شود.

استرس پنهان

استرس پنهان، مسائلی هستند که در ضمیر ناخودآگاه فرد تاثیر می‌گذارند و فرد، بدون آن که دلیل استرس را بداند، درگیر علائم آن می‌شود. در این شرایط، یک روانشناس می‌تواند برای پیدا کردن علت استرس، به فرد کمک کند.

استرس احساسی

استرس احساسی، از همه‌ی انواع استرس‌ها رایج‌تر است و به آن استرس روانی نیز می‌گویند و معمولا، دلایل بروز آن عبارتند از:

• ترک رابطه‌ احساسی یا طلاق
• مشاجره و بحث با همسر
• فوت عزیزان
• از دست دادن عشق زندگی

راه‌های کنترل استرس در خانه

برای کاهش و کنترل علائم استرس در خانه، چند راهکار ساده وجود دارد:

• کشیدن چند نفس عمیق
• مدیتیشن
• تصور اتفاقات خوشایند
• ورزش کردن
• انجام حرکات کششی
• برقراری رابطه‌ جنسی
• گوش کردن به موسیقی ملایم

تشخیص و درمان استرس

برای تشخیص استرس، فرد باید بعد از مشاهده‌ی علائم، به یک روانشناس مراجعه کند.
پزشک بعد از تشخیص استرس و نوع آن، از روش‌های زیر برای درمان استرس استفاده می‌کند:

مشاوره درمانی

در مشاوره درمانی، پزشک به فرد کمک می‌کند تا تکنیک‌های آرامش اعصاب و کاهش علائم استرس را یاد بگیرد و استرس خود را مدیریت کند.

"جهت دریافت مشاوره آنلاین، پیرامون استرس و اضطراب می‌توانید از سرویس افسردگی ایزو ویزیت استفاده کنید."

همچنین انجام تست‌ شخصیت شناسی یکی از بهترین‌ اقداماتی است که می‌توانید برای شروع درمان مشکلات روحی-روانی انجام‌ دهید.

رفتار درمانی شناختی

این روش، یک روش موثر برای کنترل استرس است که در آن فرد، یاد می‌گیرد با شناخت افکار و رفتارهای خود، استرس‌ها را به افکار مثبت تبدیل کند.

مواجه‌سازی و حساسیت‌زدایی سیستمیک

در این روش، فرد به آرامی در معرض محرک‌های استرس‌زا قرار می‌گیرد تا به تدریج بتواند احساسات خود را کنترل کند.

دارو درمانی

دارو درمانی پس از تشخیص قطعی و عدم تاثیر سایر روش‌های درمانی، برای کنترل و درمان استرس، مورد استفاده قرار می‌گیرد.  پزشک در دارو درمانی از داروهای ضد استرس و اضطراب(دیازپام، سرترالین، لورازپام و...) استفاده می‌کند اما این داروها، عموما به صورت کوتاه مدت استفاده می‌شوند.

همان‌طور که بیان شد، استرس همه‌ی افراد را درگیر می‌کند و در صورت عدم درمان، می‌تواند مشکلاتی مانند افسردگی، بیماری‌های قلبی، آلرژی‌های ناشناخته، سکته‌ی قلبی و... را برای فرد به دنبال داشته باشد؛ به همین دلیل، بهتر است پس از مشاهده‌ی علائم استرس و عدم کاهش آن ها، برای درمان آن، اقدام به موقع داشته باشید.