اوتیسم
تهیه شده زیر نظر : پشتیبان ارشد ایزو ویزیت
اوتیسم چیست؟
ویزیت آنلاین با روانشناس
دریافت مشاورهاوتیسم (Autism) نوعی اختلال در رشد مغز است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیر طبیعی، نمایان میشود. به کسانی که به اختلال اوتیسم مبتلا هستند، اوتیستیک میگویند.
اختلال اوتیسم، معمولا تا قبل از 3 سالگی بروز میکند اما بزرگسالان نیز از این اختلال مصون نیستند. اختلال اوتیسم، برقراری ارتباط با دنیای بیرون را برای فرد مشکل میسازد و ممکن است در حواس 5گانهی او نیز اختلال ایجاد کند.
اوتیسم میتواند یک اختلال ساده و یا یک ناتوانی شدید را برای فرد به دنبال داشته باشد که در آن، فرد بیمار قادر به درک افکار و احساسات دیگران نیست و در بیان احساسات خود نیز، از نظر جسمی و گفتاری و رفتاری، دچار مشکل میشود.
اوتیسم
افراد مبتلا به اوتیسم در برابر صدا، لمس و دیدن مناظری که برای دیگران طبیعی است، حساس هستند و ممکن است از آنها رنج ببرند و بترسند. برخی از این افراد نیز دچار حملهی تشنج و صرع میشوند.
همچنین، ممکن است فردی مبتلا به اوتیسم باشد و در برقراری ارتباط با دیگران دچارمشکل شود اما همان فرد، در یادگیری موسیقی، ریاضی و... هوش بالایی داشته باشد.
علائم اوتیسم در کودکان
همانطور که گفته شد، اوتیسم معمولا تا قبل از 3 سالگی نمایان میشود. ممکن است والدین قبل از 12 ماهگی و یا قبل از 24 ماهگی، متوجه علائم اختلال اوتیسم در کودک خود شوند و ممکن است این علائم، بعد از 2 سالگی نیز بروز کنند.
برخی علائم کودک مبتلا به اوتیسم عبارت است از:
- تا 6 ماهگی نمیخندد.
- تا 5 ماهگی هیچ لبخندی ندارد.
- تا 6 ماهگی هیچ ارتباط چشمی ندارد و یا خیلی محدود است.
- تا 9 ماهگی هیچ آوایی ندارند و حالت و صدای دیگران را تقلید نمیکند.
- تا 12 ماهگی هیچ واکنشی به شنیدن نام خود ندارد.
- تا 12 ماهگی، به دنبال آغوش پدر و مادر نمیگردد.
- تا 16 ماهگی کلمه ای را بیان نمیکند.
- ممکن است تا 18 ماهگی بازی نکند.
- ممکن است تا 24 ماهگی، هیچ جملهی معناداری را بیان نکند.
علائم اوتیسم در بزرگسالان
داشتن یک یا دو نشانه در بزرگسالان، دلیل مبتلا بودن فرد به اوتیسم نیست؛ زیرا تشخیص اوتیسم در بزرگسالان کمی دشوار است و نیاز به بررسی دقیق دارد.
برخی علائم اوتیسم در بزرگسالان، به شرح زیر است:
- تپش قلب
- سر درد
- سرگیجه
- حافظهی بسیار قوی
- عدم استقلال در انجام امور شخصی
- عدم درک تغییر در صدا و حرکات دیگران
- بیمیلی نسبت به سفر
- پایبندی به برنامهی روزانهی ثابت
- ناراحتی و بیقراری هنگام تغییر در برنامهها
- ضعف در درک بازیهای کلامی و ضرب المثلها
- علاقه به فعالیتهای انفرادی
- اختلال در تمرکز
- مشکل در کنترل خلق و خو
- ابتلا به افسردگی
- تکرار مداوم حرکات، رفتارها و کلمات
- ناتوانی در صحبت کردن
- ناتوانی در هم دردی با دیگران
- عدم توانایی در پاسخ دهی به محرکهای محیطی (بو، صدا، ورودیهای ادراکی و دیداری)
- مشکل در برقراری روابط عاطفی
- مشکل در برقراری روابط دوستانه
علت بروز اوتیسم
دانشمندان هنوز نمیدانند که دقیقا چه عاملی منجر به بروز اوتیسم میشود. اوتیسم از یک ژن یا سبک زندگی نشات نمیگیرد، بلکه ناشی از تعامل بین چند عامل مختلف است. ژنتیک در بروز اختلال اوتیسم، نقش دارد. اوتیسم ارثی است؛ بنابراین کسانی که خواهر یا برادر مبتلا به اوتیسم دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن هستند. اگر فرد دچار اختلالات ژنتیکی مربوط به اوتیسم(سندروم ایکس شکننده، سندروم رت، توبروز اسکلروزیس) باشد، احتمال ابتلا به اوتیسم در وی افزایش مییابد.
چنین، عوامل محیطی نیز در ابتلای فرد به اوتیسم، موثر هستند.
برخی از این عوامل محیطی عبارتند از:
- بیماری خود ایمنی
- عفونت
- دیابت
- فشار خون بالا
- عفونت حین بارداری
- زایمان زودرس
- وزن کم نوزاد
انواع اوتیسم
برای تعیین سطح اوتیسم، پزشکان دو مورد را در نظر میگیرند:
- توانایی ارتباطات اجتماعی بیمار
- رفتارها و علایق محدود و تکراری بیمار
هر چه سطح این اختلالات پایین تر باشد، یعنی اوتیسم خفیف تر است و علائم کمتری دارد.
به طور کلی، دانشمندان اوتیسم را به 3 سطح تقسیم میکنند.
مبتلایان به اوتیسم سطح 2 و 3، علائم بیشتر و شدیدتری دارند.
اختلال اوتیسم سطح 1
به اختلال اوتیسم سطح 1، اوتیسم خفیف میگویند. در اوتیسم سطح 1، افراد مبتلا، قدرت برقراری ارتباط با دیگران را دارند اما در ادامه دادن روابط، دچار مشکل میشوند.
علائم اوتیسم سطح 1 عبارتند از:
- علاقهی کم به تعامل و فعالیتهای اجتماعی
- مشکل در حفظ و ادامهی روابط
- مشکل در سازگاری با تغییرات رفتاری و روزمره
- مشکل در برنامه ریزی و سازمان دهی امور
- برقراری تماس چشمی محدود
اختلال اوتیسم سطح 2
افراد مبتلا به اوتیسم سطح 2، نیاز به حمایت بیشتری دارند؛ زیرا علائم آنها شدیدتر میباشد.
علائم اوتیسم سطح 2 عبارت است از:
- مشکل در تغییر روال امور روزمره
- علایق خاص و محدود
- تاخیر در رشد کلامی
- مشکلات رفتاری مشهود
- عدم توانایی در برقراری ارتباطات کلامی
اختلال اوتیسم سطح 3
اختلال اوتیسم سطح 3، شدیدترین سطح اوتیسم است و به آن، اوتیسم شدید یا حاد میگویند. افراد مبتلا به اوتیسم سطح 3، به حمایت و پشتیبانی دائم نیاز دارند.
علائم اوتیسم سطح 3 عبارت است از:
- تمایل کم به تعامل با دیگران
- مشکل در تغییر دادن الگوهای رفتاری
- استفاده از تک کلمهها
- عدم یادگیری مهارتهای ارتباط کلامی و غیر کلامی
- احساس اضطراب و بی قراری در صورت تغییر شرایط
تشخیص اوتیسم
- هر کودک و فرد مبتلا به اوتیسم، ویژگیهای رفتاری و روانی خاص خود را دارد و بررسی تشخیص بیماری و نوع آن، به عهدهی پزشک متخصص است.
- بهتر است والدین پس از مشاهدهی علائم ذکر شده در فرزند خود، به پزشک مراجعه نموده و روشهای درمان را در پیش بگیرند.
- فرد مبتلا به اوتیسم، روحیهی حساس داشته و از سر و صداهای بلند، انجام بازیهای گروهی، برقراری ارتباط با دیگران و... رنج میبرد.
- پزشک از طریق تستهای غربالگری و تشخیص به موقع اوتیسم، میتواند به والدین کمک کند تا هر چه سریع تر فرزند خود را آموزش دهند.
- تست غربالگری از 3 بخش تشکیل میشود(برای کودکان زیر 2 و نیم سال، برای کودکان بین 2 و نیم تا 5 سال، برای کودکان بالای 5 سال).
- پزشک پس از بررسی نتیجهی تست، نوع بیماری را تشخیص داده و درمان را آغاز میکند.
روشهای درمان اوتیسم
اگر چه با انجام روشهای درمانی و مصرف برخی داروها، علائم اوتیسم در فرد کنترل میشوند اما متاسفانه، هیچ روش درمانی دائمی برای اوتیسم وجود ندارد.
پزشک پس از تشخیص اختلال اوتیسم و نوع آن، از روشهای زیر بریا درمان استفاده خواهد کرد:
درمان دارویی
- داروهای ضد بیش فعالی و عدم تمرکز
- داروهای ضد صرع
- داروهای ضد روان پریشی
- داروهای ضد افسردگی
درمان با زبان اشیاء
استفاده از زبان اشیاء، روشی است که پزشکان و والدین برای آسانی در برقراری ارتباط فرد مبتلا به اوتیسم، از آن استفاده میکنند. در این روش درمانی، فرد مبتلا به اوتیسم، یاد میگیرد که یک وسیله یا یک شی، میتواند نماد چیزی باشد. این روش برای مبتلایانی است که اصلا قدرت کلام ندارند.
درمان با سیستم ارتباطی زبان تصاویر
در این روش درمانی، فرد مبتلا به اوتیسم، آموزش میبیند که چگونه میتواند نیازهای خود ار با نشان دادن تصاویر بیان کند. این روش درمانی به یادگیری مفاهیم و تقویت راههای ارتباطی فرد کمک میکند و برای بیمار، ساده و قابل فهم میباشد.
درمان با یکپارچگی حواس
هدف اصلی این روش درمانی این است که به فرد مبتلا به اوتیسم کمک کند تا بتواند از طریق راهبردهای حسی در محیط خود، ارتباط برقرار کند. یکپارچگی حواس به فرد کمک میکند تا قدرت یادگیری خود را افزایش داده و به محرکهای محیطی پاسخ صحیح دهد.
روش درمانی ABA
در این روش، تمرینهایی به فرد مبتلا به اوتیسم داده میشود که هر تمرین شامل یک دستور به فرد بیمار، درخواست یک عکس العمل از طرف او و یک واکنش از طرف درمانگر است. این روش علاوه بر تصحیح رفتارهای نادرست بیمار، مهارتهای اولیه مانند لباس پوشیدن و مهارتهای ارتباطی را نیز شامل میشود.
روش درمانی فلور تایم (Floor Time)
این روش درمانی شباهت زیادی به بازی درمانی دارد. روش فلور تایم به فرد مبتلا به اوتیسم کمک میکند تا از نظر احساسی و روانی، درک بهتری از مسائل داشته باشد و به بهبود مهارتهای رفتاری خود کمک کند.
روان کاوی
در روش روان کاوی، پزشک تلاش میکند با تقویت رابطهی فیزیکی مادر و فرزند و تقویت ارتباطات چشمی فرزند و والدین، علائم اوتیسم را کنترل کند؛ زیرا نحوهی برخورد والدین با فرزند مبتلا به اوتیسم، تاثیر مستقیم در درمان دارد.
درمان به کمک نوروفیدبک
در این روش درمانی، الکترودهایی روی سر فرد مبتلا به اوتیسم قرار میگیرند که جریان الکتریکی مغزی را روی یک مانیتور نشان میدهند.
این روش، برای افرادی که علاوه بر اوتیسم به بیش فعالی نیز مبتلا هستند، مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به این که اختلال اوتیسم میتواند نوزادان، کودکان و حتی بزرگسالان را درگیر کند و علائم آن نیز در افراد، متفاوت است، برای انتخاب روش درمانی درست، بهتر است با یک روانشناس صحبت کنید .