اصلاح مزاج در افراد بلغمی (مزاج سرد و مرطوب)

اصلاح مزاج افراد بلغمی: بسیاری از خصوصیات فردی بستگی به مزاج اولیه‌ای دارد که زمان به دنیا آمدن یا در زمان تغییرات بدنی دوران رشد و بلوغ داشته‌است. مزاج اولیه توسط ژن‌های پدر و مادر به فرد منتقل می‌شود و تحت تاثیر شرایط محیطی، روحی، فیزیکی و تغذیه‌ای که مادر در دوران بارداری و شیردهی تجربه می‌کند، قرار می‌گیرد. ممکن‌است این مزاج اولیه در گذر زمان تحت تاثیر تغذیه، شرایط آب و هوایی، شیوه زندگی و نوع شغل تغییر کند و باعث به وجود آمدن مزاج اکتسابی شود. مزاج اکتسابی می‎تواند بر ظاهر فرد تاثیر بگذارد هر چند که خصوصیات فیزیکی شکل گرفته مانند استخوان‌بندی و رنگ چشم تغییر نمی‌کند.

خصوصات ظاهری افراد بلغمی

• این افراد هیکل درشت، قد‎کوتاه و استخوان‌بندی نسبتا ریز دارند؛ بدنشان بیشتر چربی است تا ماهیچه.
• تپل و چاق هستند و استعداد بالایی برای تجمع چربی دارند یک فرد بلغمی را نمی‌توان بیش از اندازه لاغر کرد.
• قفسه سینه غیرفراخ ولی سینه‌های بزرگی دارند؛ معمولا دارای ورم در پاها هستند.
• دارای پوست روشن، سفید و شفاف هستند؛ پوستشان نرم و شل و دارای منافذ کمی است.
• موهای کم‌پشت، صاف، لخت و نرم و نازک دارند؛ سرعت رشد موها کم است و موها زود سفید می‌شود.   
• بدنشان کم‌مو است و رنگ ناخن‎‌هایشان روشن است؛ پوستشان تعریق کمی دارد.
• رگ‎‌های روی دست‌ها پنهان و چشمان درشت دارند؛ در صورت غلبه رطوبت چشم‎‌ها پف می‌کند.
• دیر تشنه می‌شود و مزه دهانشان در اول صبح ترش‌مزه یا بی‌مزه است؛ موقع خوابیدن ترشح بزاق دارند.
• زبان بزرگ، مرطوب و به رنگ صورتی مایل به سفید دارند؛ معمولا بینی کوچک دارند.
• قدرت بدنی کمی دارند؛ نبض‎شان کند و ضعیف و کم‌قدرت است؛ میل و قدرت جنسی‎‌اشان کم است ولی تداوم دارد.
• اصلا تحمل سرما را ندارند و از کولر فرار می‌کنند؛ از زمستان بدشان می‌‎آید و تابستان فصل ایده‌آل آنهاست.

ویژگی‌های شخصیتی بلغمی مزاج‌ها

• درونگرا، کم‌حرف با روابط اجتماعی ضعیف هستند؛ همه چیز را راحت می‌گیرند و اهل ریسک نیستند.
• آرام، صبور، صلح‌طلب و اهل سازش هستند؛ کارهایشان را با سیاست پیش می‌برند.
• تنبل و بی‎حال‌‎اند و زود خسته می‌شوند؛ از فعالیت‌های بدنی سریع و زیاد اجتناب می‌کنند.
• زیاد می‌خوابند، پس از بیدار شدن کسل هستند و در خواب خر‎و‎پف زیادی می‌کنند.
• مشکلات مزاج بلغمی بیشتر در افراد مسن و کهنسال و در فصل زمستان تشدید می‌شود و کودکان بلغمی مزاج شب‌ها دچار شب‌ادراری می‌شوند.
• عمق اندیشه در آنها زیاد است، اما در ارائه طرح‎‌های کلان ناتوانند و قدرت جمع‎‌بندی کمی دارند.
• مشاغل آرام و بی‎‌دردسر را بیشتر می‎‌پذیرند و یک فرد بلغمی که مزاج معتدل داشته‌باشد روانشناس خوبی می‎‌شود.
• بیشتر از نفخ معده و سردی سردل رنج می‎‌برند و معمولا توانایی هضم دستگاه گوارش در آنها کم است.
• دقیق و منظم هستند و پیشرفت‌شان مداوم و آرام است.

پیشنهادات اصلاح مزاج (تغذیه‌ای و سبک زندگی) در مزاج سرد و تر

• در فصول سرد سال مخصوصا در زمستان بیشتر از غذاهای گرم و خشک استفاده کنید.
• از مصرف غذاهای سرد و تر مخصوصا در شب خودداری کنید و یا در صورت نیاز با مصلح گرم و خشک استفاده کنید.
• در طول روز دو وعده غذایی میل کنید و بین دو وعده حداقل 10-12 ساعت فاصله بیندازید.
• بیشتر از 8 ساعت در طول شبانه روز نخوابید و سعی کنید قبل از طلوع آفتاب از خواب برخیزید.
• کم‌تحرکی باعث افزایش رطوبت بدن می‌شود، به‌همین خاطر بهتر است شب‌ها حداقل نیم ساعت پیاده‌‎روی کنید.
• حمام و سونای خشک برای رفع سردی و رطوبت مفید است می‎توانید در وان آب‎گرم بابونه یا اسطوخودوس دراز بکشید.
• از خوابیدن در طول روز پرهیز کنید.
• از مصرف آب نیم ساعت قبل از غذا و تا دو ساعت بعد از غذا خودداری کنید.
• میوه‌ها و سبزیجات را متناسب با فصول مصرف کنید.
• ورزش و فعالیت منظم بدنی داشته‌باشید و از عطرهای گرم استفاده کنید.
• از دیدن فیلم‌ها و خواندن رمان‎‌های غم‎‌انگیز و ترسناک خودداری کنید و از فیلم‌ها و رمان‌هایی با محتوای طنز، هیجانی استفاده کنید.
• ماساژ بدن با روغن‌های دارای طبع گرم مانند روغن‌های سیاه‎دانه، نارگیل، کرچک، بادام‌شیرین، بابونه و زیتون مناسب است.

پیشنهاد مطالعه مقاله:

مناسب‌ترین رژیم‌غذایی برای افراد سوداوی

انواع غذاهای گرم و خشک برای اصلاح مزاج بلغمی‌ها

صبحانه

مصرف صبحانه در اصلاح مزاج افراد بلغمی بسیار مهم است؛ چون بهتر است این افراد در طول شبانه روز دو وعده غذایی مصرف کنند پس وعده صبحانه را کامل میل نمایید. بهترین پیشنهادات غذایی برای وعده صبحانه شامل موارد زیر است:

• تا جای ممکن مصرف لبنیات را کاهش دهید اما می‌توانید شیر گرم را در حد متعادل به‌همراه خرما یا عسل مصرف کنید.
• از نان‌های سبوسدار استفاده کنید.
• استفاده از قهوه و نسکافه توصیه نمی‌شود در عوض از دمنوش‌های گرم مانند دارچین، به لیمو، آویشن، بابونه، گل‎‌گاو‎زبان، زنجبیل و بادرنجبویه در حد متعادل استفاده کنید.
• در صورت مصرف چای، میتوانید چای کمرنگ که با هل، زعفران، دارچین، زنجبیل و سایر مواد گرم طعم‌دار شده استفاده کنید.
• به جای مربا از انواع شیره‌ها مانند شیره انگور، عسل، خرما و سایر مواد طبیعی شیرین استفاده شود.
• پنیر به همراه گردو، زیره یا سیاهدانه تازه له شده استفاده کنید.
• تخم‎‌مرغ، ارده کنجد، کره بادام‎‌زمینی نیز از مواد غذایی با طبع گرم هستند.

ناهار

بهتر است ناهار را کمی با تاخیر مصرف کنید تا جایگزین شام نیز شود، بهترین پیشنهادات برای وعده ناهار شامل:

• انواع خورشت‌های سنتی به همراه ادویه‌های گرم مانند: دارچین، فلفل سیاه، سیر، هل، زنجبیل، زردچوبه، جوزهندی.
• برنج ترجیحا آب‎کش شود و به همراه ادویه‌جاتی مانند زعفران، زیره و شوید مصرف شود.
• گوشت‌های پرندگان از جمله شترمرغ، بلدرچین، کبک، قرقاول و اردک گرم و خشک می‌باشند.
• بهترین گوشت قابل استفاده برای این افراد گوشت گوسفند است.
• گوشت‌های آبزیان در رده گوشت‎‌هایی با طبع سرد و تر هستند، اما میگو استثناء است و طبع گرم و تر دارد.
• از مصرف گوشت‌هایی با طبع سرد و تر در فصول سرد سال خودداری کنید.
• اگر از گوشت‌هایی با طبع سرد و تر استفاده می‌کنید، حتما به همراه ادویه‌جات گرم، زیتون و مصلح‌های غذایی مصرف شود.

میان وعده

بهترین میان وعده‎‌ها برای اصلاح مزاج افراد بلغمی مزاج آجیل‎‌ها هستند؛ مغزها دارای طبع گرم و خشک هستند از جمله:

پیشنهاد خواندن

---

کنترل دیابت با طب سنتی

سندروم پای بی‌قرار

• بادام، بادام هندی، فندق، تخمه آفتابگردان، گردو، کشمش، کنجد و پسته جز مغزهای با طبع گرم و خشک هستند.
• میوه‌ها اگر در فصل زمستان به صورت برگه و خشک شده مصرف شوند، بهتر است؛ مانند: برگه‎‌های زردآلو، سیب، هلو، خرما.
• از مصرف میوه‌‎های سرد و تر مانند آلو، خیار، گوجه‎‌فرنگی و کاهو در فصول سرد سال خودداری کنید.

افراد بلغمی بیشتر استعداد ابتلا به چه بیماری‌هایی را دارند؟

• نفخ و درد معده
• آرتروز و دردهای استخوانی
• رماتیسم و التهاب مفصلی
• کمبود انرژی و کاهش میل جنسی
• ترش کردن و ضعف هاضمه
• لرزش دست و پا
• سرفه زیاد
• سینوزیت
• سرماخوردگی
• لکنت زبان
• پف زیر چشم
• سکته و فلج
• عدم تشنگی
• دیابت
• آلزایمر

اصلاح مزاج در افراد با مزاج بلغمی یا در افرادیکه دچار غلبه بلغم هستند بسیار مهم است، به‌ویژه در فصل زمستان و در افراد میانسال و مسن. با رعایت رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی به راحتی می‌توانید از ابتلا به برخی بیماری‌ها جلوگیری کنید. ضمن اینکه ایجاد تعادل در مزاج به افزایش سوخت و ساز و جلوگیری از چاقی کمک می‌کند.

منبع:

جمشید شایان‌فر متخصص طب‌سنتی