روماتیسم قلبی

روماتیسم قلبی چیست؟

شاید شما هم مکررا کلمه‌ی روماتیسم را شنیده باشید. روماتیسم در واقع به معنای التهاب و درد در مفاصل و بافت های هم بند بدن است و اغلب، انسان ها در اثر کهولت سن به آن مبتلا می‌شوند که به صورت دردهای مفصلی، خود را نشان می دهند.

همه‌ی شما تصور روشنی از ابتلای استخوان‌ها و مفاصل به عارضه‌ای به نام روماتیسم دارید و این در حالی است که شاید ندانید قلب، چگونه درگیر این عارضه می‌شود. بیماری روماتیسم قلبی، یک گروه از اختلالات قلبی است که به علت تب حاد روماتیسمی رخ می‌دهد.

بیماری روماتیسم قلبی، نارسایی قلب است که با اختلال در عملکرد دریچه‌های قلب، آشکار می‌شود. اغلب، دریچه‌ی میترال تحت تاثیر قرار می‌گیرد و منجر به تنگی دریچه‌ی میترال می‌شود. برای درک بهتر این بیماری، می‌توان مثالی زد؛ به طور مثال، اگر یک تکه پلاستیک را روی حرارت بگیرید، در اثر بالا رفتن دما، سطح صاف آن به یک سطح پر از چروک تبدیل خواهد شد. دریچه‌ی قلب بیمار مبتلا به روماتیسم قلبی نیز در زمان ابتلا به این بیماری، به همین شکل در خواهد آمد.

بیماری روماتیسم قلبی، دارای 2 مرحله است:

• مرحله‌ی اول

آن، یک بیماری سیستمیک در بدن است که در سنین کودکی و سال‌های مدرسه رفتن کودک، رخ می‌دهد و بیشترین علامت آن، درد و تورم مفاصل زانو و مچ پا می‌باشد.

• مرحله‌ی دوم

بیماری که صرفا قلب را درگیر می‌کند، حدودا 15 تا 20 سال بعد، یعنی در سنین جوانی بروز می‌کند که در این مرحله، قلب و به ویژه دریچه‌ها، تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

تب روماتیسمی چیست؟

تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است که پس از عفونت باکتریایی گلو، ایجاد می‌شود. این عفونت بر اثر گروهی از باکتری‌ها به نام استرپتوکوک ایجاد می‌شود. تب روماتیسمی زمانی ایجاد می‌شود که این عفونت به درمان آنتی‌بیوتیک‌ها جواب ندهد. بیماری تب روماتیسمی می‌تواند روی قلب، مفاصل، پوست و مغز، اثر بگذارد. 

علائم تب روماتیسمی عبارتند از:

• تب
• تحریکات پوستی
• ورم مفاصل
• حساسیت به لمس
• قرمز شدن مفاصل
• دل درد
• خستگی
• کم شدن بی دلیل وزن بدن

جهت تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی میتوانید با متخصص قلب و عروق به صورت آنلاین مشاوره کنید.

علائم روماتیسم قلبی

علائم بیماری روماتیسم قلبی متفاوت است و بستگی به میزان و مکان درگیری دارد. به طور معمول، علائم تب روماتیسمی حدود 2 هفته پس از شروع عفونت بدون درمان آغاز می‌شود. جدا از گلودرد ناشی از عفونت باکتریایی، تب بالا نیز از نشانه‌های آن است.

علائمی که ممکن است به دلیل بیماری روماتیسمی قلبی ایجاد شوند عبارتند از:

• درد قفسه‌ی سینه
• تپش قلب
• تنگی نفس
• تورم مچ پا، دست و زانوها
• خستگی مفرط
• احساس تپش در قفسه‌ی سینه
• احساس ضعف شدید
• تب
• مشکل در تنفس هنگام دراز کشیدن
• برجستگی های کوچک و بدون درد در زیر پوست
• ورم بدن
• نفس نفس زدن هنگام انجام هرگونه فعالیت فیزیکی

علت بروز روماتیسم قلبی

عامل بروز بیماری روماتیسم قلبی، گلودرد یا عفونت‌های استرپتوکوکی است که کامل درمان نشده‌اند و با تاثیر بر دریچه‌های قلب، باعث بروز روماتیسم قلبی می‌شود که در آن، دریچه‌های قلب ملتهب شده و به مرور دچار زخم می‌شوند. این وضعیت ممکن است سال ها طول بکشد و منجر به نارسایی قلبی شود. عفونت استرپتوکوکی در کودکان به صورت تب و گلودرد و مخملک بروز می‌کند. لوزه‌ها و ناحیه‌ی حلق این کودکان، متورم و قرمز و دردناک می‌شود. بیماری در این مرحله به سادگی قابل درمان است.

مشکلات بعدی از عدم درمان عفونت گلو، شروع می‌شود. در صورتی که عفونت میکروبی گلو درمان نشود، بعد از 1 هفته، سیستم ایمنی بدن به عفونت پاسخ می‌دهد و در بدن، آنتی‌بادی (پادتن) ساخته می‌شود. این پادتن‌ها موجب از بین رفتن میکروب‌ها می‌شوند اما در عین حال، با توجه به این که قسمتی از بدن، شباهت آنتی ژنی دارد، آنتی‌بادی های تولید شده علیه استرپتوکوک، به این اعضای سالم و غیر مرتبط بدن متصل شده و می‌توانند موجب التهاب و صدمه دیدن این اعضا شوند.

به همین دلیل، در مرحله‌ی اولیه‌ی بیماری که در سنین کودکی روی می‌دهد، عدم درمان عفونت گلو می‌تواند در آینده، به درگیر شدن قلب و سایر اعضای بدن منجر شود.شما می‌توانید در ویزیت آنلاین با بهترین مختصصین پاتولوژی در ارتباط باشید و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید.

اعضای بدن که شباهت ساختمانی به باکتری استرپتوکوک دارند عبارتند از:

• مفاصل بزرگ مانند زانو و مچ پا
• دریچه های قلب و لایه‌ی داخلی قلب
• هسته های قاعده‌ی مغز
• بافت هم بند زیر پوست

عوامل ابتلا به روماتیسم قلبی

• ابتلا به تب روماتیسمی و عدم درمان
• سابقه‌ی خانوادگی
• شرایط محیطی آلوده مانند آب‌های آلوده
• بهداشت نامناسب

تشخیص روماتیسم قلبی

برای تشخیص روماتیسم قلبی، ابتدا پزشک سوالاتی در مورد سابقه‌ی ابتلا به عفونت استرپتوکوک از فرد می‌کند و او را معاینه می‌کند.

روش‌های دیگر تشخیص این بیماری عبارتند از:

• اکوی قلب(اکوکاردیوگرافی): در این آزمایش از امواج صوتی برای بررسی محفظه‌ها و دریچه‌های قلب، استفاده می‌شود. امواج صوتی اکو با قرارگیری یک پروب سونوگرافی دستی روی پوست از قلب عبور می‌کند و تصویری بر روی صفحه ایجاد می‌کند. اکو می‌تواند آسیب به پره‌های دریچه، برگشت و نشت خون از طریق دریچه، وجود مایع اطراف قلب و بزرگ شدن قلب را نشان دهد.
• نوار قلب: این آزمایش، قدرت و زمان فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند و ریتم‌های غیر طبیعی را نشان می‌دهد و گاهی اوقات می‌توان آسیب‌های عضلانی قلب را نیز با این روش تشخیص داد.
  جهت تفسیر نوار قلب و اکوی قلب میتوانید به صورت آنلاین با متخصص این موضوع مشورت کنید.
• اشعه‌ی ایکس قفسه‌ی سینه: ممکن است برای بررسی ریه‌ها و بزرگی قلب، از این روش استفاده شود.
• ام آر آی قلب: این یک آزمایش تصویربرداری است که از قلب، تصاویر مفصلی تهیه می‌کند.
• آزمایش خون : برای بررسی عفونت و التهاب ممکن است از آزمایش خون استفاده شود.
• درمان روماتیسم قلبی: در صورتی که فردی به تب روماتیسمی مبتلا شود، باید تحت نظر پزشک، به مدت طولانی از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کند تا از بازگشت بیماری، جلوگیری شود.

در صورت ادامه‌ی بیماری و آسیب رسیدن به دریچه‌های قلب مانند تنگ شدن یا نارسایی دریچه‌های قلبی، ممکن است نیاز به انجام جراحی باشد.
گاهی اوقات در صورتی که دریچه‌ی قلب بیش از حد تنگ شده باشد، از روش آنژیوگرافی استفاده می‌شود تا بدون نیاز به جراحی، دریچه‌ی قلب باز شود. با این حال، گاهی دریچه‌ی قلب با انجام این کار باز نمی‌شود و نیاز است جراحی باز انجام شود و دریچه‌ی قلب با یک دریچه‌ی مصنوعی، جایگزین گردد.

به طور کلی، درمان این بیماری، بستگی به شدت آن دارد و شامل حالت‌های زیر می‌باشد:

• بستری در بیمارستان برای درمان نارسایی قلب
• مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت
• مصرف داروهای رقیق کننده‌ی خون برای پیشگیری از سکته‌ی مغزی یا رقیق کردن خون برای تعویض دریچه‌‌ها
• جراحی دریچه‌ی قلب
• جایگذاری بالون از طریق ورید برای باز کردن دریچه‌ی بسته شده

پیشگیری از ابتلا به روماتیسم قلبی

• بررسی منظم توسط متخصص قلب برای پایش قلب
• مصرف آنتی‌بیوتیک به موقع در صورت ابتلا به عفونت
• تزریق واکسن آنفلوانزا و پنوموکوک
• تشخیص به موقع و درمان آنتی‌بیوتیکی گلودرد
• رعایت بهداشت دهان و دندان
• معاینه و مراقبت‌های پیش از بارداری (بارداری می‌تواند بیماری روماتیسم قلبی را تشدید کند)