راه های درمان سوختگی خانگی | 11 روش فوری و موثر

سوختگی پوست یکی از حوادث شایع خانگی است که می‌تواند در اثر حرارت، مایعات داغ یا بخار ایجاد شود و باعث درد، قرمزی و حساسیت پوست شود. دانستن روش‌های صحیح مراقبت و درمان سوختگی‌های سطحی در خانه، می‌تواند روند بهبود را سریع‌تر کرده و از عوارضی مانند عفونت یا جای زخم جلوگیری کند. در این مقاله، بهترین راه‌های درمان سوختگی پوست در خانه را بررسی می‌کنیم و راهکارهایی را معرفی می‌کنیم که هم ایمن هستند و هم به ترمیم سریع‌تر پوست کمک می‌کنند. 

دکتر احسان رستمی

متخصص بیماری های پوست (درماتولوژی)

دریافت مشاوره فوری

هزینه 250,000 تومان

سطوح سوختگی

پیش از هر چیز برای شناخت درجه سوختگی پوستتان نیاز هست بدانید که سوختگی‌ها بر اساس عمق و شدت آسیب به سه سطح اصلی تقسیم می‌شوند:

• سوختگی درجه یک سطحی‌ترین نوع است و معمولاً فقط اپیدرم یا لایه بیرونی پوست را درگیر می‌کند؛ پوست قرمز، دردناک و گاهی کمی متورم می‌شود ولی تاول ایجاد نمی‌شود.
• سوختگی درجه دو عمیق‌تر است و علاوه بر اپیدرم، درم یا لایه میانی پوست را نیز دچار آسیب می‌کند؛ در این حالت تاول ظاهر شده و پوست مرطوب و بسیار حساس است.
• سوختگی درجه سه شدیدترین نوع است که تمام لایه‌های پوست و گاهی بافت‌های زیرین را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ پوست سفید، قهوه‌ای یا سیاه شده و معمولاً حس درد کاهش می‌یابد، زیرا اعصاب آسیب دیده‌اند و این نوع سوختگی نیازمند مراقبت تخصصی پزشک است.

راهکارهایی که در این مطلب بررسی میکنیم تنها برای درمان سوختگی‌های درجه 1 و 2 موثر هستند و برای درمان سوختگی درجه 3 به علت شدت عمیق آسیب‌دیدگی باید فورا به پزشک متخصص مراجعه کرد.

اقدامات اولیه در زمان سوختگی

هنگامی که پوستتان دچار سوختگی می‌شود، اول از همه خونسردی خود را حفظ کنید و سپس واکنش شما باید خنک کردن سریع ناحیه آسیب‌دیده باشد. این کار به کاهش درد، التهاب و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک می‌کند. برای این کار، به مدت 10 تا 20 دقیقه، ناحیه سوخته را زیر آب سرد و روان بگیرید. دقت کنید که آب خیلی سرد نباشد (دمای آب بین 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد توصیه می‌شود)، زیرا ممکن است به پوست آسیب بدتری برساند. بعد از این مرحله، ناحیه سوخته را با صابون ملایم و آب شسته و با یک پارچه نرم و تمیز خشک کنید. از مالیدن یا کندن تاول‌ها خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث عفونت شود.

راه های درمان خانگی سوختگی

سوختگی‌های خفیف تا متوسط (درجه یک و دو) را در اکثر موارد می‌توان در خانه و با استفاده از مواد طبیعی و دارویی درمان کرد. این راهکارها به دلیل خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و ترمیم‌کنندگی خود، به تسکین درد، کاهش التهاب و تسریع بهبودی کمک می‌کنند. در ادامه به بررسی برخی از این مواد که مورد تایید متخصصان پوست هستند می‌پردازیم:

• آلوئه ورا

ژل آلوئه ورا برای درمان فوری سوختگی مناسب است. این ژل حاوی ترکیباتی است که به کاهش التهاب، تسکین درد و ترمیم پوست کمک می‌کنند. می‌توانید از ژل آلوئه ورا تازه یا محصولات آماده آن استفاده کنید. برای استفاده، ژل را به آرامی روی ناحیه سوخته بمالید و این عمل را در طول روز چند بار تکرار نمایید.

• عسل 

عسل به دلیل خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی خود، از عفونت پوست جلوگیری کرده و به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. همچنین، عسل به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی عمل کرده و از خشکی و کشیدگی پوست سوخته شده جلوگیری می‌کند. برای استفاده، مقداری عسل را روی ناحیه سوخته بمالید و سپس سطح پوست را با یک بانداژ تمیز بپوشانید.

• چای کیسه‌ای سرد (در موارد کوچک و سطحی)

چای کیسه‌ای سرد می‌تواند در سوختگی‌های کوچک و سطحی به کاهش التهاب و قرمزی پوست کمک کند. تانن‌های موجود در چای اثر قابض دارند و ممکن است درد و تورم را کاهش دهند. برای استفاده، یک چای کیسه‌ای را در آب سرد قرار دهید و پس از خنک شدن کامل، به آرامی روی محل سوختگی قرار دهید یا با حوله تمیز کمپرس کنید. این کار را چند دقیقه تکرار کنید و از تماس مستقیم چای داغ با پوست خودداری نمایید.

پیشنهاد خواندن

---

کاشت مو به روش FUT چیست؟؛ مزایا، مراحل و هزینه

شپش موی سر: از علل ابتلا تا راهکارهای درمان شپش

• کمپرس‌ های خنک کننده

 استفاده از کمپرس سرد غیرمستقیم، مانند حوله مرطوب خنک، می‌تواند در سوختگی‌های سطحی به کاهش درد و التهاب کمک کند. برای این کار، حوله را در آب سرد قرار دهید، آب اضافه آن را بگیرید و به آرامی روی محل سوختگی قرار دهید. این روش را ۱۰ تا ۲۰ دقیقه و چند بار در روز می‌توان تکرار کرد، اما از تماس مستقیم یخ با پوست خودداری کنید تا آسیب بافتی ایجاد نشود.

• ویتامین E (موضعی، با احتیاط)

استفاده موضعی از ویتامین E نیز میتواند در بهبود جای سوختگی و ترمیم پوست موثر باشد، اما شواهد علمی آن محدود است. بهتر است تنها روی پوست تمیز و سالم با آسیب دیدگی جزئی استفاده شود و در صورت بروز تحریک یا حساسیت، فورا مصرف آن متوقف گردد.

بهترین داروهای گیاهی درمان سوختگی در خانه

علاوه بر آلوئه ورا و عسل که به طور گسترده برای درمان سوختگی استفاده می‌شوند، گیاهان دیگری مانند بابونه، گل همیشه بهار و چای سبز نیز دارای خواص درمانی ارزشمندی برای تسکین و بهبود سوختگی‌های سطحی هستند.

بابونه به دلیل خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده‌اش، به کاهش قرمزی، تورم و درد ناشی از سوختگی کمک می‌کند. گل همیشه بهار نیز با خاصیت ضدالتهابی و ترمیم‌کنندگی خود، به تسریع روند بهبودی زخم‌های سوختگی کمک می‌کند و همچنین چای سبز نیز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست که به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های رادیکال‌های آزاد و تسریع روند ترمیم پوست کمک شایانی می‌کند.

برای استفاده از این گیاهان، می‌توانید چای آن‌ها را دم کرده و با استفاده از پارچه تمیز و کمپرس سرد روی ناحیه سوخته شده قرار دهید. همچنین می‌توانید از محصولاتی که حاوی عصاره این گیاهان هستند، مانند کرم‌ها یا ژل‌ها استفاده کنید. این محصولات به صورت آماده و قابل دسترس در داروخانه‌های معتبر موجود هستند.

بهترین پمادها برای درمان خانگی سوختگی

• پماد آلفا

کرم آلفا یکی از پمادهای ترمیم‌کننده است که در سوختگی‌های سطحی و خراش‌های جزئی به بهبود پوست و کاهش التهاب کمک می‌کند. برای استفاده، محل سوختگی را ابتدا با آب سرد شستشو دهید و خشک کنید، سپس یک لایه نازک از کرم آلفا روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید و در صورت نیاز با پانسمان استریل پوشانید. این عمل را معمولاً روزی ۱–۲ بار تکرار کنید تا پوست بهبود یابد.

• پماد کالاندولا

کرم کالاندولا خواص ضد التهابی و تسکین‌ دهنده درد دارد. پماد کالاندولا به کاهش قرمزی، التهاب و درد ناشی از سوختگی کمک می‌کند. این پماد برای سوختگی‌های سطحی و خفیف بسیار مناسب است. برای استفاده‌ی سوختگی‌های سطحی، مقدار کمی از پماد را روی ناحیه سوخته به آرامی ماساژ دهید. برای سوختگی های کمی شدیدتر نیز پماد را روی سطح آسیب دیده بمالید و اجازه دهید تا کمی جذب شود و سپس با یک گاز استریل آن را بپوشانید. این فرایند را 2 تا 3 بار در روز انجام دهید.

• کرم آتو

کرم گیاهی ترمیم کننده پوست آتو از 3 گیاه مختلف دارویی (آلوئه ورا، زیتون و کرچک) که همگی خواص درمانی برای درمان مشکلات پوستی از جمله کاهش التهاب، خارش، بازسازی، ترمیم پوست و رفع خشکی و کشیدگی پوست تشکیل شده است. کرم آتو دارای خواص ضد میکروبی، آنتی اکسیدان و بازسازی و تغذیه پوست است که میتواند داروی خانگی موثری جهت ترمیم پوست آسیب دیده ناشی از سوختگی‌های سطحی و متوسط باشد. هر روز 1 الی 2 بار مقداری از کرم را به آرامی روی پوست ماساژ دهید تا بهبودی حاصل شود.

انتخاب بهترین پماد برای سوختگی، به شدت و نوع سوختگی بستگی دارد. برای سوختگی‌های سطحی و خفیف تا متوسط علاوه بر موارد گفته شده میتوانید از پمادهایی که حاوی ترکیباتی مانند پانتنول و بیزابولول هستند نیز استفاده کنید. این ترکیبات دارای خواص التیام‌بخشی، ضدالتهابی، تسکین‌دهنده و ضدعفونی بوده که به ترمیم و التیام پوست آسیب دیده کمک می‌کنند.

جمع‌بندی

سوختگی یکی از آسیب‌های شایع در خانه، محیط کار و فعالیت‌های روزمره است که نیاز به مراقبت فوری دارد. راه های درمان خانگی سوختگی معرفی‌شده در این مقاله، شامل استفاده از گیاهانی مانند آلوئه ورا، عسل، بابونه، چای سبز و گل همیشه بهار بوده و استفاده از داروهایی مثل پماد آلفا، پماد کالاندولا و کرم آتو توصیه شدند که برای سوختگی‌های خفیف تا متوسط مناسب‌اند. این روش‌ها می‌توانند به تسکین درد، کاهش التهاب و تسریع روند بهبودی پوست کمک کنند.

با این حال، در صورت بروز سوختگی‌های شدید، گسترده یا عمیق، به ویژه در نواحی حساس مانند صورت، دست‌ها، پاها و مفاصل، بهترین اقدام، ویزیت آنلاین با متخصص پوست است تا درمان حرفه‌ای و جلوگیری از عوارض احتمالی تضمین شود. رعایت این نکات، ترکیبی از مراقبت خانگی و مشاوره پزشکی، بهترین راه برای حفظ سلامت پوست پس از سوختگی است.