روشهای بیهوشی برای انواع عمل جراحی

بیهوشی یعنی چه؟ بیهوشی (anesthesia) یک درمان پزشکی است که بیمار را از احساس درد در حین عمل یا جراحی باز می‌دارد. داروهایی که برای جلوگیری از درد استفاده می‌شوند، بی‌حس‌کننده نامیده می‌شوند. انواع مختلف بیهوشی به روش‌های مختلف عمل می‌کنند.
فردی که کار بیهوشی را انجام می‌دهد دکتر بیهوشی نام دارد که درد را قبل، حین و بعد از جراحی مدیریت می‌کند. در کنار متخصص بیهوشی، تیم بیهوشی می‌تواند شامل پزشک، پرستار یا دستیار بیهوشی باشد.

ویزیت آنلاین با فلوشیپ طب خواب

دریافت مشاوره

مراحل بیهوشی در جراحی

ارتباط بیمار با متخصص بیھوشی جھت یک عمل مشخص از نظر زمانی سه مرحله دارد:

• مرحله قبل از جراحی
• مرحله حین جراحی
• مرحله بعد از جراحی 

مرحله قبل از جراحی

بیھوشی و جراحی بر روی سیستم داخلی بدن اثر دارد، در نتیجه برای متخصص لازم است ھرچه بیشتر از سوابق بیمار اطلاعات داشته باشد. متخصص بیھوشی به دقت سوابق بیماری ها را ارزیابی نموده و از وضعیت داروھای مصرفی مطلع می‌گردد.

مرحله حین جراحی

متخصص بیھوشی مسئول ایجاد راحتی، بی‌دردی و سلامت بیمار در حین جراحی خواھد بود و در اتاق عمل مسئول حفظ سلامت و اداره شرایط حیاتی از جمله ضربان قلب، دما، تنفس، میزان مایع و خون در صورت نیاز می‌باشد. تعیین نوع بیهوشی و تنظیم میزان درجه بیھوشی با متخصص بیهوشی است. چون در بسیاری از موارد اشخاصی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند دارای بیماری‌ھای داخلی دیگر از جمله آسم، دیابت، اختلال مفاصل، افزایش فشار خون و ناراحتی قلبی ھستند.

مرحله بعد از جراحی

متخصص بیھوشی بلافاصله بعد از عمل ھمچنان مسئول سلامتی در بخشی به نام بازگشت از بیھوشی یا ریکاوری (Recovery Room) خواھد بود. در این قسمت پرسنل آموزش دیده توسط متخصص بیھوشی وضعیت و علائم حیاتی را مورد بررسی و نظارت دقیق قرار می‌دھند. ترک ریکاوری و انتقال به بخش توسط متخصص بیھوشی مشخص می‌شود.

روش های بیهوشی چیست؟

داروی بیهوشی ماده‌ای است که باعث ازدست‌رفتن کامل یا جزئی حواس می‌شود. در کل ۳ نوع بیهوشی وجود دارد:

• بیهوشی عمومی
• بیهوشی ناحیه‌ای
• بیهوشی موضعی

بیهوشی عمومی

هنگامی که بیمار بیهوشی عمومی دریافت می‌کند، تمام حواس و هوشیاری خود را از دست می‌دهد. بیهوشی عمومی به روش‌های مختلفی ایجاد می‌شود که یکی از آنها تزریق داروی وریدی بیهوشی است. روش دیگر استفاده از گاز بیهوشی با ماسک اکسیژن است و گاهی اوقات نیز تزریق داروی بیهوشی و گاز هم‌زمان استفاده می‌شوند.

بیهوشی ناحیه ای

در واقع همان بی‌حسی منطقه‌ای است که می‌تواند درد را در قسمت بزرگ‌تری از بدن مسدود ‌کند و شما در حین عمل کاملا هوشیار هستید. در واقع فقط از ناحیه کمر به پایین احساس درد نمی‌کنید. انواع بی‌حسی منطقه‌ای شامل موارد زیر می‌شود:

• بلاک نخاعی: مواد بیهوشی به‌صورت مستقیم به کیسه‌ای که طناب نخاعی را احاطه کرده است تزریق می‌شود.
• اپیدورال: مواد بیهوشی به قسمت پایین کمر و خارج از کیسه نخاعی تزریق می‌شود.

معمولا از این روش‌ها برای کاهش درد زایمان سزارین یا جراحی ستون فقرات، لگن و زانو استفاده می‌شود.

بیهوشی موضعی

این روش فقط بخش کوچکی از بدن را بی‌حس می‌کند و به‌همین‌دلیل، بیمار در حین عمل بیدار و هوشیار است. معمولا برای جراحی آب مروارید، روش‌های زیبایی مانند بوتاکس، درمان‌های دندانپزشکی یا بیوپسی استفاده می‌شود.

مراقبت قبل از بیهوشی عمل کدامند؟

قبل از بیهوش‌شدن باید برای آن آماده شد و این مراقبت‌ها برای کاهش ریسک بیهوشی و کاهش‌دادن عوارض بعد از عمل مانند سرگیجه یا سردرد اهمیت دارند. کارهایی که باید قبل از بیهوش شدن انجام داد شامل موارد زیر می‌شود:
    • در اولین قدم باید ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی لیست کاملی از داروها، مکمل‌ها و مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای بیمار را تهیه کند. برخی از داروها می‌توانند با بیهوشی تداخل داشته باشند و باعث خونریزی یا سایر عوارض شوند.
    • بیمار باید به مدت هشت ساعت قبل از رفتن به بیمارستان از خوردن و نوشیدن خودداری کند، مگر اینکه دستور دیگری داده شود.
    • برای بهبود سلامت قلب و ریه، حتی اگر فقط یک روز قبل از عمل باشد، باید از کشیدن سیگار اجتناب کرد.
    • مصرف مکمل‌های گیاهی را به مدت یک تا دو هفته قبل از عمل، طبق دستور پزشک خود متوقف کنید.
    • باید قبل از عمل مصرف برخی از داروها را قطع کرد. برای مثال حداقل ۲۴ ساعت قبل از عمل ویاگرا یا سایر داروهای اختلال نعوظ را مصرف نکنید.
    • شما باید برخی از داروهای فشارخون (اما نه همه) را با یک جرعه آب طبق دستور پزشک خود مصرف کنید.
    • انجام آزمایشات و تست‌های بیهوشی قبل از عمل
اگر در مورد نکات قبل از بیهوشی سوالی دارید، بهتر است با دکتر بیهوشی مشاوره داشته باشید. شما می‌توانید از طریق سایت ایزو ویزیت با بهترین متخصصان بیهوشی در ارتباط باشید. 

خطرات و عوارض داروی بیهوشی 

خوشبختانه اکثر عوارض و اثرات جانبی بیهوشی موقتی هستند و در عرض ۲۴ ساعت از بین می‌روند. بسته به نوع بیهوشی و نحوه انجام آن توسط پزشک، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
    • کمردرد یا درد عضلانی
    • لرز ناشی از کاهش دمای بدن (هیپوترمی)
    • مشکل در ادرار کردن
    • خستگی
    • سردرد
    • خارش
    • تهوع و استفراغ
    • درد، حساسیت، قرمزی یا کبودی در محل تزریق
    • گلودرد (فارنژیت)

از عوارض نادر و خطرناک بیهوشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
    • آسیب عصبی
    • اختلال عملکرد شناختی پس از عمل مانند مشکلات حافظه و یادگیری
    • ریزش ریه (آتلکتازی)
    • هایپرترمی بدخیم با علائم تب و انقباضات عضلانی

چه زمانی برای بیهوشی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر بیهوشی داشته‌اید و بعد از مراجعه به منزل با مشکلات زیر مواجه شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید:
    • دشواری در تنفس
    • خارش شدید، کهیر یا تورم
    • بی‌حسی یا فلج در هر نقطه از بدن
    • لکنت زبان
    • مشکل در بلع
درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت آنلاین پزشکان فوق تخصص بیهوشی ایزو ویزیت استفاده کنید. مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره بهترین پزشکان بیهوشی برای درمان استفاده کنید.

چه کسانی نباید بیهوشی شوند / برای چه افرادی بیهوشی خطرناک است؟

اصولا بیهوشی برای افراد سیگاری، بیماران مبتلا به دیابت، بیماری کلیوی، بیماری قلبی، فشار خون بالا، بیماری ریوی مانند آسم، آپنه خواب و بیماری مزمن انسدادی ریه، افراد چاق و دارای سابقه تشنج یا اختلالات عصبی و سابقه خانوادگی هیپرترمی بدخیم خطرناک است و باید تحت نظر قرار گیرند.

بیهوشی بعد از عمل چقدر طول میکشد؟

داروهای بیهوشی می‌توانند تا ۲۴ ساعت در بدن بعد از عمل شما باقی بمانند. اگر بیهوشی عمومی داشته‌اید، تا زمانی‌که داروها از بدن شما خارج نشده‌اند، نباید به سر کار برگردید یا رانندگی کنید. در مورد بی‌حسی موضعی چنین نگرانی وجود ندارد.

مراقبت بعد از بیهوشی چگونه است؟

مراقبت‌های بعد از بیهوشی به نوع بیهوشی بیماران بستگی دارد. برای روش‌هایی که از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کنند، می‌توان پس از درمان به کار یا بیشتر فعالیت‌های روزمره بازگشت، مگر اینکه ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خلاف این را بگوید. اگر بیمار بیهوشی موضعی یا عمومی یا آرام‌بخش دریافت کرده باشد، به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز خواهد داشت که شامل موارد زیر می‌شود:
    • بیمار حتماً به یک همراه و مراقب نیاز دارد.
    • باید خوب استراحت کند.
    • در برخی شرایط مانند بی‌حسی منطقه‌ای یا بی‌حسی نخاعی که تزریق در نخاع انجام می‌شود، بیمار برای مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت باید بدون حرکت بماند تا درگیر عوارضی مانند کمردرد یا سردرد شدید نشود.
    • برای مدت ۲۴ ساعت بعد از بیهوش شدن فرد باید از رانندگی، کار با تجهیزات و مصرف الکل و دخانیات خودداری کند.
    • مصرف داروها و مکمل‌ها را باید بر اساس نظر پزشک ادامه داد.

بعد از بیهوشی چی بخوریم؟ برای دفع مواد بیهوشی چی بخوریم؟

بعد از ورود داروها به بدن فرد بیمار، بدن به طور خودکار مکانیسم دفع داروی بیهوشی بعد از عمل را شروع می‌نماید. دارو از طریق ریه، کبد و کلیه طی واکنش هایی دفع می‌گردد. اما انجام رفتارهای درست، می‌تواند پروسه‌ی دفع مواد بیهوشی بعد از عمل را سرعت بخشیده و عوارض بیهوشی را کاهش دهد که شامل موارد زیر می‌شود: 
    • نوشیدن مایعات سالم مانند‌؛ آب، آبمیوه، شیر
    • خوردن میوه و کمپوت به منظور پاکسازی خون
    • خوردن غذاهای مقوی و سبک مانند: سوپ، فرنی، شیرعسل، شیر خرما و حریره ی بادام
    • پرهیز از فعالیت جسمانی سنگین و ناگهانی
    • نوشیدن قهوه و چای به منظور افزایش ادرار و پاکسازی نفرون های کلیه
    • تنفس در هوای پاک به منظور پاکسازی خون و ریه 

هذیان بعد از بیهوشی

یکی از عوارض معمول و طبیعی بعد از بیهوشی کامل هذیان‌گویی است. این حالت به دلیل گیج بودن بیمار بعد از بیهوشی است. این حالت خصوصاً در افراد مسن ممکن است بیشتر دیده شود. هر چقدر مدت‌زمان بیهوشی افراد بیشتر باشد و دوز داروی بیشتری را دریافت کرده باشند، به همان میزان که گیجی آنها بیشتر است، احتمال هذیان‌گویی در آنها نیز بیشتر خواهد بود.

بیهوشی عمومی چیست؟

بیهوشی عمومی کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث بیهوشی و ناتوانی در حرکت بیمار می‌شود. جراحان از این روش برای جراحی اندام های داخلی و سایر روش‌های تهاجمی یا وقت‌گیر مانند جراحی کمر استفاده می‌کنند. بدون بیهوشی عمومی، بسیاری از روش‌های مهم و حیاتی از جمله جراحی قلب باز، جراحی مغز و پیوند اعضا امکان‌پذیر نخواهد بود. پزشکان داروهای بیهوشی عمومی را مستقیماً وارد جریان خون (به‌صورت داخل وریدی) کرده یا به‌صورت گاز استنشاقی استفاده می‌کنند. بیهوشی عمومی که به‌صورت داخل وریدی ارائه می‌شود به‌سرعت عمل کرده و پس از عمل هم زودتر اثرش ناپدید می‌شود. این ویژگی به بیماران اجازه می‌دهد تا پس از جراحی زودتر به خانه بروند. اثر داروهای بیهوشی استنشاقی مدت بیشتری طول می‌کشد تا از بین برود.
بیهوشی عمومی معمولاً بسیار ایمن است. اما با این حال می‌توانند برای برخی از بیماران، مانند افراد مسن یا افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، خطراتی ایجاد کنند. همچنین در برخی از بیماران به ویژه افراد مسن و کودکان، عوارض جانبی آن ممکن است برای چند روز باقی بماند.

انواع بیهوشی در عمل بینی چگونه است؟

انتخاب بهترین روش بیهوشی در عمل بینی بسیار مهم است. جراحی بینی بسته به اینکه جراحی شما چقدر پیچیده و زمان‌بر خواهد بود و همچنین نظر مستقیم پزشک، با انواع بیهوشی انجام می‌شود که شامل موارد زیر می‌شود:

۱. بیهوشی از نوع آرام بخشی داخل وریدی (عمل بینی بدون بیهوشی)

یکی از روش‌های بیهوشی در عمل بینی، آرام‌بخشی داخل وریدی است. این نوع بیهوشی معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود. پزشک داروی بی‌حس‌کننده را به داخل بافت‌های بینی تزریق می‌کند. با تزریق ماده آرام‌بخش داخل وریدی، شما نمی‌خوابید و به هوش هستید؛ اما بدن شما گیج و سست خواهد شد و دردی را حس نخواهید کرد. این روش به عمل بینی بدون بیهوشی نیز شناخته می‌شود.

مزایای روش IV (داخل وریدی) در عمل بینی:
    • عدم بیهوشی عمومی ‌با لوله‌گذاری که با تهوع و استفراغ کمتر پس از عمل همراه است
    • زمان بهبودی سریع بیهوشی
    • کاهش خون‌ریزی در طی جراحی بینی

معایب روش IV داخل وریدی در عمل بینی:
    • نیاز به متخصص بیهوشی
    • احتمال بروز آسپیراسیون مایع به داخل ریه

۲. بیهوشی عمومی جراحی بینی

روش دیگر بیهوشی در عمل بینی، بیهوشی عمومی است. در این روش شما کاملاً بیهوش شده و به خواب فرو می‌روید. بیهوشی عمومی، با استنشاق داروی بیهوشی از طریق یک لوله کوچک که در رگ دست، گردن یا قفسه سینه قرار گرفته است انجام می‌شود. بیهوشی عمومی نیاز به یک لوله تنفسی دارد.

مزایای روش بیهوشی عمومی:
    • بدون درد و حس کردن فرآیند عمل بینی
    • نظارت بر سیستم‌های بدن توسط متخصص بیهوشی
    • محافظت از راه تنفس و ریه توسط لوله تنفسی

معایب روش بیهوشی عمومی:
    • تهاجمی‌ترین گزینه بیهوشی
    • عدم توانایی صحبت کردن با بیمار در طول عمل
    • اثرات بیهوشی بعد از جراحی بینی: تهوع و استفراغ بعد از عمل
    • عوارض ریوی
    • تأخیر در به دست آوردن هوشیاری کامل پس از بیهوشی و گاهی اوقات احساس خستگی طولانی مدت
    • خون‌ریزی بیشتر در طی جراحی بینی

عوراض بیهوشی عمل بینی

    • احساس تهوع و امکان استفراغ در ۲۴ ساعت اول بعد از عمل بینی
    • سرگیجه، ضعف و سردرد
    • گرفتگی صدا، خشکی گلو و گلودرد
    • لزرش و سرمای شدید در بدن
    • درد عضلانی در شانه‌ها و قفسه سینه که ممکن است ۲ یا ۳ روز طول بکشد
    • احتمال کبودی و خارش بدن
    • اختلال در دفع ادرار

در سرویس مشاوره عمل بینی، پزشک با بررسی فرم صورت و چهره شما و مطابق با سلیقه شخصی شما متناسب‌ترین و بهترین فرم بینی را به شما پیشنهاد می‌دهد همچنین اگر به تازگی بینی خود را عمل کرده‌اید و نیاز به دریافت مشاوره هستید و یا به هر دلیلی از فرم بینی خود رضایت ندارید با ویزیت آنلاین با پزشک متخصص در عمل بینی مشاوره خواهید داشت. 

بیهوشی عمل اسلیو معده

اسلیو معده یک جراحی تحت بیهوشی می‌باشد و به همین دلیل ابتدا باید متخصص بیهوشی بیمار را بیهوش کند؛ مانند دیگر جراحی ها، قبل از شروع جراحی اسلیو معده، پزشک باید مطمئن شود که بدن شما آماده است. قبل از عمل در اتاق، شما یک مشاوره و ارزیابی نهایی توسط پزشک بیهوشی خواهید شد. برخی از ارزیابی های قبل از اسلیو معده شامل موارد زیر می‌شود:

• علائم حیاتی مانند فشار خون، ضربان تنفس، ضربان قلب و دمای بدن بررسی خواهد شد.
• وزن نیز اندازه گیری خواهد شد.
• سطح اکسیژن با استفاده از دستگاهی به نام پالس اکسی متر بررسی می‌شود.
• رگ داخل وریدی تعبیه می شود برای انتقال مواد بیهوشی.
• با توجه به نظر پزشک داروهای ضد انعقاد، که داروهای رقیق کننده خون هستند، تجویز می‌شود.
• سپس به اتاق عمل انتقال داده و برای جراحی آماده خواهید شد. شما با یک متخصص بیهوشی مشورت خواهید کرد که بهترین دوز را برای شما مشخص و تزریق می‌کند.
• در نهایت آماده شدن پزشک و شروع جراحی

معاینه و ویزیت بیمار قبل از عمل جراحی توسط متخصص بیهوشی بسیار ضروری است همچنین با انجام مشاوره قبل از بیهوشی، بیمار توسط متخصص بیهوشی ویزیت می‌شود و هر آزمایشی که لازم باشد صورت می‌گیرد و بیمار با آگاهی از بیماری خود در عین حال اعتماد بین پزشک و بیمار برقرار می‌شود. این مشاوره باعث می‌شود که عوارض احتمالی حین عمل‌های جراحی مختلف به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کند‌.

بیهوشی اتاق عمل

در جراحی هایی که با استفاده از بیهوشی عمومی یا بیهوشی اتاق عمل انجام می‌شود که برای کنترل درد در عمل های سنگین با استفاده‌ی داروی بیهوشی از طریق کانولا یا آنژیوکت به درون رگ بیمار تزریق می‌شود. در همان حالت اکسیژن و گازهای بیهوشی از طریق ماسکی که در جلوی دهان و بینی بیمار قرار می‌گیرد تا فرد بتواند تنفس کند. فرد از طریق تزریق داروهای تزریقی و گازهای تنفسی به خواب می‌رود و بیمار پس از به هوش آمدن از عمل جراحی چیز زیادی به یاد نمی‌آورد.

بیهوشی کودکان برای دندان

بیشتر کودکان برای درمان دندان‌ها اغلب دچار استرس و نگرانی می‌شوند که همین امر می‌تواند سبب بروز مشکلات در روند درمان می‌گردد، اما روش‌های مختلفی وجود دارد تا کودک را در حین درمان بتوان کنترل کرد. یک از روش‌هایی که برای آرام کردن کودکان وجود دارد بیهوشی کودکان برای ترمیم دندان است. هنگامی که صحبت از بیهوشی کودکان جهت انجام امور دندانپزشکی، به میان می‌آید؛ بسیاری از والدین از انجام این کار می‌ترسند و از انجام آن سر‌باز می‌زنند؛ اما در این باره باید ذکر کنیم در صورتی که بیهوشی کودکان برای ترمیم دندان در مراکز معتبر و مجهز انجام گیرد، هیچ خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند.

لازم به ذکر است که پس از به هوش آمدن کودک، نیاز به بستری شدن کودک نمی‌باشد و پس از چک وضعیت جسمانی مرخص می‌شود. بسیاری از والدین در این باره سوال می‌کنند که آیا انجام امور دندانپزشکی، ارزش بی‌هوش شدن آن‌ها را دارد شما می‌توانید با مشاوره با متخصصان دندانپزشکی از وضعیت کودکتان در این امور اطلاعات کسب کنید. 

 همچنین میزان اهمیت دندان‌های شیری به اندازه دندان های دائمی می‌باشد، زیرا در صورت از بین رفتن دندان‌های شیری مشکلات بسیاری برای رویش مرتب و منظم دندان‌های دائمی به وجود می‌آید؛ علاوه بر آن، احتمال رسیدن پوسیدگی دندان‌های شیری به ریشه دندان‌های دائمی و درگیر شدن آن‌ها نیز وجود دارد.

بیهوشی زایمان سزارین

به طور کلی بر اساس بسیاری از متون پزشکی، سزارین با بی‌حسی به زایمان سزارین با بیهوشی کامل ترجیح داده می‌شود اما انتخاب روش نهایی بر عهده قضاوت پزشک متخصص زنان است. سزارین با بیهوشی کامل شامل موارد زیر می‌شود:
    • سزارین‌های اورژانسی به علت کاهش ضربان قلب جنین، پارگی بندناف، جداشدن جفت و ...
    • اختلالات انعقادی مادر مانند کمبود پلاکت
    • شواهدی از خونریزی‌های شدید ناشی از اختلالات انعقادی
    • صدمات قبلی نخاع و ستون فقرات مانند جراحی ستون فقرات، ناهنجاری‌های مهره‌ای
    • عدم اثرگذاری بی‌حسی نخاعی یا اپی‌دورال
    • خودداری بیمار از دریافت بی‌حسی نخاعی یا اپی‌دورال
    • زخم ناحیه تزریق ماده بی‌حسی؛ خصوصاً اگر احتمال خونریزی دارد.
    • فشار درون مغزی بالا

شما به راحتی می‌توانید در منزل و بدون مراجعه حضوری به پزشک موردنظر، از خدمات غیر حضوری ایزو ویزیت بهره‌مند شوید و به راحتی از ویزیت آنلاین متخصص بیهوشی یا متخصص زنان و زایمان استفاده کنید و از مشاوره‌ی پزشک متخصص راجب زایمان و بیهوشی زایمان استفاده کنید. 

مرگ در اثر بیهوشی

یکی از دلایلی که در هر عملی ممکن است مرگ آفرین باشد استفاده بی‌رویه از دارو‌های بیهوشی است که بیشتر بودن میزان آن می‌تواند اغما طولانی مدت یا مرگ را برای بیمار رقم بزند. اما در عین حال مصرف درصد کمی از داروی بیهوشی در حین عمل هم می‌تواند دردسر ساز شود و بیهوشی ناقص اتفاق می‌افتد. از این رو یک تکنسین بیهوشی باید به حدی در کار خود با تجربه و خبره باشد تا بتواند بیمار را به خوبی بیهوش کند تا از عوارض بیهوشی در امان باشد.
به عنوان مثال بیمارانی که با سابقه‌ی بیماری‌های قلبی، تنفسی و دیابت به اتاق عمل می‌روند، قبل از هر چیزی باید تیم پزشکی و تکنسین بیهوشی را در جریان بگذارند، سپس با در نظر گرفتن وضعیت جسمانی بیمار داروی بیهوشی را دریافت کند.